شته سبز سیب

شته سبز سيب

نام علمي:  Aphis   pomi           

     Green apple aphid

زيست‌شناسي

سيكل زندگي اين شته از نوع Holocyclic مي‌باشد. زمستان گذراني به صورت تخم است. اين تخمها معمولاً روي شاخه‌هاي يكساله گذاشته مي‌شوند. روي شاخه‌هاي سنين ديگر نيز ممكن است بتوان تخمي پيدا نمود. زمان تفريخ تخمها مصادف با باز شدن جوانه‌هاست. فعاليت بهار اين آفت شديد است و روي اعضا فعال و جوان گياهي به سرعت به زنده‌زايي ادامه داده و مهمترين خسارت خود را در همان زمان وارد مي‌آورد.

رده بندي: خانواده Aphididae ، راسته:Homoptera

مورفولوژي:شته ي ماده بي بال، دخترزا گلابي شکل و طول آن 2-5/1 ميليمتر است. رنگ عمومي آن سبز مايل به زرد و قسمت انتهاي بدن آن کمي تيره تر است. چشم ها و کورنيکول ها سياه هستند. رنگ عمومي ميوه هاي بال دار سبز است و در اين افراد چشم ها قرمز تيره است.

 

 

بيولوژي:  شته سبز سيب زمستان را به صورت تخم بر روي شاخه هاي درختان ميزبان مي گذارند. اين شته علاوه بر درختان سيب، گلابي، به، ازگيل، زالزالک حمله مي کند. اين شته روي برگ ، جوانه ها، ميوه ها و سرشاخه هاي جوان و پاجوش هاي درختان ميزبات فعاليت دارد و اغلب در پشت برگ ها به تغذيه پرداخته و از خود ترشحات چسبنده اي ايجاد مي کند که به دنبال آن مورچه ها هم ظاهر مي شوند. در اثر فعاليت شته، برگ لوله شده و پيچيدگي هايي ايجاد مي شود.

کنترل:استفاده از سموم شته کش سيستميک

 

 

 

گياهان ميزبان آن شامل ؛

سيب ، گلابي ، به ، زا لزا لک ، و ازگيل مي باشد.

در نهال ستان ها و روي درختان جوان خسارتش بسيار شديد است.

 

Green apple aphid

 

شته مومی یا خونی سیب

شته مومي سيب

 

شته مومي يا شته خوني سيب

 

 

 

---

(Hom.: Eriosomatidae)

ريشه واژه خانواده Eroisomatidae در لاتين به معناي بدن پشمالو مي‌باشد. اين آفت در اکثر نقاط جهان که سيب کاشت مي‌شود شيوع دارد غير از سيب به انواع گلابي اهلي و وحشي، به، زالزالک و نيز نارون ‌آمريکايي با نام Ulmus americana (ميزبان اول) حمله مي‌کند. اين آفت به صورت توده هاي سفيد رنگ در ماههاي مهر و تابستان روي سرشاخه‌ها و تنه درختان دانه‌دار به خصوص در اطراف زخم‌هاي حاصله از هرس شاخه‌ها ديده مي‌شود. اين آفت به ريشه و طوقه دررختان نيز حمله مي‌کند. در روي ريشه وطوقه خسارت اين آفت با ايجاد برآمدگي و گالهاي مخصوص همراه است. اين برآمدگي و گالها روي سرشاخه‌ها هم ديده مي‌شود. ارقام بومي کشور حساسيت فراواني به اين شته دارند. در حاليکه برخي ارقام خارجي مانند زرد و قرمز لبنان کمتر مورد حمله واقع مي‌شوند.

زيست‌شناسي

اين شته اگرچه دو ميزبانه است ولي در مناطقي که ميزبان اول يافت نشود (مانند کشور ايران) در تمام مدت سال روي ميزبان دوم (درختان دانه‌دار) زندگي مي‌کند و مراحل جنسي و تخم در اين شرايط ديده نمي‌شود. در شرايط عادي که هر دو ميزبانه وجود داشته باشد مانند همه شته‌هاي دوميزبانه، مرحله‌اي از سيکل زندگي خود را روي درختان ميوه دانه‌دار و مراحلي را نيز ري درختان نارون (افراد جنسي نر و ماده تخم، ماده موسس،ماده فونداتريژن) سپري مي‌کند.

اين شته ناقل بيماري قارچي شاتکر چند ساله روي درختان سيب مي‌باشد. زمستان گذراني در مرحله پورگي سپري مي‌شود. محل زمستان گذراني در شکاف‌هاي موجود روي تنه و شاخه‌هاي سنين مختلف و حتي شاخه‌هاي همان سال و طوقه و ريشه‌هاي ضخيم و اصلي مجاور تنه و نزديک سطح خاک مي‌باشد.

کنتـــــــرل:

1ـ مبارزه بيولوژيک

الف‌ـ زنبور Aphelimus mali (Aphelinidae) از پارازيتوئيدهاي اختصاصي شته مومي سيب مي‌باشد.

ب‌ـ لارو و حشره‌کش کفشدوزک‌هاي

Coccinella septampunotata

Exochomus spp

Chilocorus spp

ج‌ـ لاروهاي مگس‌هاي سيرفيد و لاروهاي کريزوپا

د‌ـ لاروهاي پشه‌هاي Cecidomyiidae

د‌ـ سن‌هاي شکاري از خانواده Anthoeoridae ,Nabidae

2ـ مبارزه زراعي

 

شته مومي سيب چون مکان‌هاي سايه‌دار را ترجيح مي‌دهد لذا در باغات سيب از کاشت پرپشت درختان بايستي اجتناب کرده و به هرس آنها دقت لازم مبذول داشت همواره جريان هوا و نفوذ اشعه‌هاي خورشيدي را به داخل درختان امکان‌پذير ساخت. چون شته‌ها اکثراً در داخل زخم‌هاي درختان و يا در محل‌هاي بريده و هرس شده آنها مستقر مي‌شوند لذا اين قسمت‌ها نبايد به حال خو رها شوند. همچني شاخه‌هاي گال‌دار و يا سرشاخه‌هاي مورد هجوم بايستي به طور مرتب قطع شده و نابود گردند.

3ـ کاشت واريته‌هاي مقاوم

تحقيقات ايستگاه East-Malling نشان مي‌دهد که واريته‌هاي Northern spy و Wintermajetin تقريباً مورد هجوم شته مومي واقع نمي‌شوند.

کنترل شيميايي:

1. تيومتون(اکاتين) EC60% و 1در هزار

2. اکسي ديمتون متيل EC25% و 1 درهزار

3. پيريميکارب(پريمور) Df50% و 5/. درهزار

 

شته مومي يا شته خوني سيب

 Wooly aphid

Eriosoma lanigerum

شته سیاه گیلاس

شته سياه گيلاس

 

 myzus cerasi

 

Black Cherry Aphid

 

 

 

 

شته سبز هلو

 

شته سبز هلو

:Myzus persicae

این شته به علت انتقال ویروس های مختلف اهمیت فراوانی دارد.

شکل شناسی: تخمها بیضوی ابتدا زرد یا سبز و به سرعت سیاه می شوند.حشرات بالدار دارای سر و قفسه سینه سیاه و شکم سبز مایل به زرد و یک خط تیره بزرگ در سطح پشتی آن دیده می شود.حشرات بی بال زرد تا سبز و خط تیره بزرگ در سطح پشتی دیده می شود.کورنیکولها بلند و در نیمه انتهایی کمی برامده و همرنگ بدن هستند.

زیست شناسی:هر 10تا12روز یک نسل ایجاد می کند.زمستان گذرانی به صورت تخم روی میزنان یا روی درختان هسته دار.

میزبانها:در مناطق معتدل آفت گونه هایی از درختان هسته دار مثل هلو,زردآلووآلو است.میزبان ثانویه شامل گیاهان چوبی و علفی می باشدمثل خانواده های سیب زمینی,چغندریان,چلیپاییان,چتریان و کدوییان.

خسارت:این حشره در تراکم بالا از بخشهای جوان تغذیه می کند وباعث استرس های آبی ,کاهش نرخ رشدو... گیاه می شود.در اول فصل به سیب زمینی خسارت می زند.ترشح عسلک باعث کاهش فتوسنتز و جلب قارچهای ساپروفیت می شود . حشرات بالغ و پوره ها می توانند 100 ویروس مختلف را انتقال دهند از جمله مهمترین انها عبارتند از: ویروس پیچیدگی برگ سیب زمینی,ویروس وای سیب زمینی و زردی غربی چغندر ,موزاییک کاهو,موزاییک شلغم و گل کلم وموزاییک خیار و هندوانه

شكل شناسي

    شته عموما به رنگ سبز مايل به زرد بوده و طول بدن آن حدود 2 ميلي متر است. آفتي است دوميزبانه كه شته ماده بدون بال و بكرزا به طول 3/2-4/2 ميلي متر مي باشد.
    روي سر حشره و در ناحيه پيشاني دو غده شاخك مانند كه در مجموع شيار عميقي را مي سازند، وجود دارد. آخرين بند شاخك، كورتيكول ها و دم شته كمي تيره تر از رنگ ساير قسمت هاي بدن است. كورتيكول هاي سبز، در وسط كمي متورم و نسبتا طويل و در عقب به طرف يكديگر متمايل مي شوند. دم داراي سه جفت مو و در قسمت انتهايي و عقبي است. شته ماده بالدار داراي سر و قفسه سينه اي سياه شفاف است.
    كورتيكول ماده بالدار كوتاه تر از كورتيكول هاي ماده بدون بال است. سر حشره از عقب به طور يكنواخت گرد مي شود و داراي يك علامت يا نشانه تيره رنگ با مرز محدب است كه از وسط تا بالاي فرون ها كشيده مي شود.

Ferskenbladlus (Myzus persicae) på bladundersiden af en peberplante.
Foto: Magnus Gammelgaard

سن پسته

سنهای پسته

1- Brachynema segetum

2- Brachynema germari

در هر دو گونه حشره کامل به رنگ سبز و دارای لکه سفید در انتهای سپرچه است. دارای 5 سن پورگی و 3 تا 5 نسل در نسل می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل و قهوه‌ای رنگ و در مناطق کوهستانی در زیر انواع بوته‌های وحشی نظیر اسپند، شور، درمنه، قیچ و غیره می‌باشد. حشرات کامل از اواسط فروردین از محلهای زمستان گذران خارج و بر روی میزبان‌های تازه روییده تغذیه و تخمریزی می‌نمایند. این حشرات در صورت نامساعد شدن شرایط طبیعی و خشک شدن میزبانهای وحشی در اواخر خرداد و اوایل تیر به سمت باغ‌های پسته هجوم می‌آورند.



3- Acrosternum millieir

4- Acrosternum hegeeri

حشرات کامل به رنگ سبز یکدست و فاقد لکه سفید در انتهای سپرچه می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل به رنگ قرمز آجری یا مسی رنگ و در زیر پوستک تنه درختانی نظیر گز، پده، سنجد و… می‌باشد. دارای 3 تا 5 سن پورگی می‌باشد. این حشره از مرحله تشکیل میوه تا رسیدن و برداشت محصول در باغ‌های پسته مشاهده می‌شود.

5- Apodiphus amygdali

سن قهوه‌ای دارای یک نسل در سال بوده و از میزبان‌های مختلف مانند پسته، توت، نارون، زردآلود و غیره تغذیه می‌نماید و نسبت به گونه‌های قبلی دارای جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتری می‌باشد.



6- Lygaeus pandurus (Hem: Lygaeidae)

این آفت در سالهای اخیر حالت طغیانی پیدا کرده است. حشرات کامل قرمز رنگ و دارای 3 تا 5 نسل در سال می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل در مکانها و پناهگاههای مختلف می‌باشد. حشرات کامل در اوایل اردیبهشت به سمت باغ‌های پسته هجوم آورده و تغذیه آنها در این مرحله به علت حساسیت میوه‌ها سبب ایجاد خسارت شدید می‌گردد. با سخت شدن پوست استخوانی، این حشره تمایل به تغذیه از میوه‌های پسته را از دست داده و به سمت میزبان‌های دیگر مهاجرت می‌نماید.

نحوه خسارت سن‌ها با توجه به مراحل رشدی میوه به شرح زیر است:

الف‌ـ از مرحله تشکیل میوه تا سخت شدن پوست استخوانی:

تغذیه سن‌ها در این مرحله سبب سیاه شدن تمام میوه در ابتدای فصل می‌گردد. میوه‌ها خسارت دیده بر روی درختان خشکیده و ریزش می‌نمایند. در این مرحله در اثر تغذیه سن‌ها در روی پوست سبز میوه شیره گاهی به صورت قطرات شفافی خارج شده و محل تغذیه کاملاً مشخص می‌باشد. همچنین در سطح داخلی میوه‌ها شبکه‌های تور مانند سفیدرنگی مشاهده می‌شود. در روی پوست سبز میوه‌ها در مرحله شروع سخت شدن پوست استخوانی تا سخت شدن کامل آن لکه‌های قهوه‌ای رنگی مشاهده می‌گردد.

ب‌ـ از مرحله سخت شدن پوست استخوانی تا مغزبندی میوه‌ها:

در این مرحله دیگر علائم تغذیه و لکه‌های قهوه‌ای رنگ در روی پوست سبز رویی مشاهده نمی‌شود و محل تغذیه سن‌ها در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط سیاه رنگ دیده می‌شود. تغذیه سن‌ها در این مرحله از جنین در حال رشد سبب پوکی و اسفنجی شدن جنین و از مغز میوه‌ها سبب ایجاد لکه‌های نکروزه فرو رفته قهوه‌ای رنگ بر روی مغز میوه‌ها می‌گردد. در این مرحله سن‌ها به ویژه سنهای سبز، قرمز و قهوه‌ای پسته قادر به انتقال قارچ Nematospora coryli نیز بوده و بیماری ما سوی پسته را منتقل می‌نمایند.

کنترل سنهای پسته:
1ـ حمایت از دشمنان طبیعی به ویژه زنبورهای انگل تخم سن‌ها (از خانواده Scelionidae) با کاهش تعداد دفعات سم‌پاشی و عدم سم‌پاشی‌های بی‌رویه

2ـ اجتناب از کندن و از بین بردن میزبان‌های وحشی در مناطق کوهستانی و دشت‌های اطراف باغ‌های پسته

3ـ اجتناب از کندن و از بین بردن علف‌های هرز میزبان اطراف و داخل باغ‌های پسته در زمانیکه سن‌ها به سمت باغ‌های پسته هجوم آورده‌اند زیرا در این مرحله کندن علف‌های هرز سبب انتقال سن‌ها بر روی خوشه‌ها شده و خسارت شدیدتر می‌گردد.

4ـ از بین بردن علف‌های هرز در اوایل فصل قبل از هجوم سن‌ها به سمت باغهای پسته و در اواخر فصل پس از برداشت محصول جهت از بین بردن کانونهای زمستان گذران آفت با شخم‌های بهاره و پاییزه.

5ـ کنترل شیمیایی :

در صورتیکه نیاز و با توجه به تراکم جمعیت و مرحله رشدی میوه پسته، حشره‌کش‌های اندوسولفان (تیودان) به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا فنتیون (لبایسید) به نسبت 1 تا 1.5 در هزار و یا فنیتروتیون (سومیتیون) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار توصیه می‌گردد.


 

پسیل پسته (شیره خشک)

پسیل پسته (شیره خشک)

Agonoscena pistaciae

(Hom: Psyllidae)

به پسته اهلی و وحشی خسرت فراوان می‌زند. این حشره عسلک فراوانی دفع می‌نماید که به سرعت در مجاورت هوا خشک شده و سفید می‌شود به همین لحاظ این آفت را به زبان محلی شیره خشک می‌نامند.



زیست‌شناسی
حشرات کامل زمستان گذران پسیل از اوایل فروردین ماه روی درختان مستقر می‌شوند. این حشرات نسب به حشرات کامل تابستانه قدرت پرواز بیشتری داشته، آلودگی گسترده‌تری در باغها ایجاد می‌کنند. پس از جفت‌گیری به محض باز شدن جوانه‌های خوشه و برگ روی آنها تخمریزی می‌نمایند. تخم‌ها به تعداد 50 تا 60 عدد، به صورت انفرادی یا دسته‌ای و به اشکل مختلف مانند نیم دایره، مارپیچ و غیره در سطح برگ و بیشتر نزدیک به رگبرگها گذاشته می‌شوند.






تخم‌ها معمولاً 5 تا 10 روز بعد تفریخ می‌شوند. پوره‌ها از اوایل اردیبهشت شروع به فعالیت و تغذیه می‌کنند. طول دوره پورگی معمولاً 20 روز بوده و حشرات کامل نسل اول از اواخر دهه دوم اردیبهشت ماه به تعداد زیاد در باغ ظاهر می‌شوند. ارقام مختلف پسته نسبت به آلودگی پسیل پسته حساسیت متفاوت دارند. به طور کلی هر چه برگ درختان نازک‌تر، لطیف‌تر، پهن‌تر و بزرگتر باشد گرایش بیشتری برای جذب حشرات کامل پسیل و تخمریزی ایجاد می‌کند. رقم اکبری نسبت به سایر ارقام حساستر و رقم اوحدی مقاوم‌تر است. پوره‌های نسل دوم از اوایل خرداد تا اواخر دهه دوم خردد فعالیت و تغذیه می‌کنند. تحمل درختان در این زمان نسبت به سایر نسلها در برابر خسارت پوره کمتر است. زیرا رشد رویشی درختان پایان یافته و میوه شروع به مغز رفتن کرده و جوانه‌ها ظاهراً شکل کامل یافته‌اند. در نتیجه خسارت آفت باعث پوکی و ریزش برگ و جوانه می‌شود.

خسارت
پوره‌های پسیل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند. مواد پروتئینی شیره گیاهی را جذب نموده و مواد قندی را به صورت شیره دفع می‌نمایند. این مواد قندی در مجاورت هوا خشک شده و به آن شکرک گویند. این مواد چسبنده باعث جذب گرد و خاک شده و شاخه و برگهای درختان را بدمنظره می‌نماید. از دست رفتن شیره گیاهی باعث ضعف عمومی درختان پسته و ریزش برگها، جوانه‌ها، دانه‌ای کوچک و افزایش درصد بوکسی و دهان بستگی میوه می‌شود. خسارت پوره‌های پسیل پسته روی درختان در دو زمان بیشتر از سایر مواقع سال است. یکی در خرداد ماه که باعث ریزش برگها، خوشه‌ها، جوانه‌ها و افزایش میزان بوکسی و دیگری در مردادماه که باعث افزایش مقدار دهان بستگی می‌گردد.

در صورتیکه جمعیت آفت پسیل حالت طغیانی پدیدا کند شدیداً تداخل نسل یافته و نمی‌توان تاریخ مشخص برای مراحل زندگی و نسلها اعلام نمود. در شرایط معمولی در نیمه اول هر ماه مرحله پورگی و نیمه دوم هر ماه حشرات کامل در باغها وجود دارند. از نیمه دوم شهریور ماه به تدریج حشرات کامل زمستان گذران در میان جمعیت آفت ظاهر می‌شود. این حشرات در شکاف درختان، زیر پوستکها، لابه‌لای کلوخه‌ها، شکاف دیوارها و ساختمانهای قدیمی اطراف باغها زمستان گذرانی می‌کنند. این آفت در سال 5 تا 6 نسل ایجاد می‌کند.

عوامل و شرایطی که باعث رشد و افزایش جمعیت پسیل پسته در باغها می‌گردد:

1ـ اجرای نوبت اول سم‌پاشی یا سم‌پاشی در زمان گلدهی: این سم‌پاشی علیه آفاتی مانند پروانه چوبخوار پسته، پروانه میوه خوار، شپشکهای پسته، زنجره شیره تر و غیره انجام می‌شود. چنانچه در این سمپاشی از سمومی استفاده شود که روی آفت پسیل تأثیر نداشته باشند باعث افزایش مقاومت و رشد جمعیت پسیل می‌گردد.

2ـ چنانچه در نوبت اول از سمومی استفاده شود که باعث تحریک تخمریزی پسیل و کوتاهتر شدن طول دوره یک نسل گردد (مانند سموم تیودیکارب، متاسیستوکس و فنتیون) پسیل طغیان خواهد کرد.

3ـ سم‌پاشی مکرر و اختلاط سموم با هم که باعث حذف کامل دشمنان طبیعی و افزایش جمعیت آفات پسته می‌شود.

4ـ اگر از سمومی علیه پسیل پسته استفاده شود که تأثیر کافی در میزان تلفات آفت نداشته باشد (مانند زولون) باعث افزایش جمعیت می‌شود.

5ـ چنانچه سم‌پاشی باغ در زمانی انجام شود که تمام مراحل زندگی آفت اعم از تخم، پوره و حشره کامل دیده می‌شود و همچنین شکرک زیادی در سطح برگها تولید شده باشد تأثیر سم کاهش پیدا می‌کند و بعد از مدتی جمعیت آفت افزایش پیدا می‌کند.

6ـ استفاده زیاد از کودهای شیمایی ازته مخصوصاً اوره و سولفات آمونیوم در ماههای گرم سال در سطوح کرتها و همچنین کود شیمیایی کلروپتاسیم شرایط را برای ازدیاد جمعیت فراهم می‌کند.

7ـ استفاده از کود مرغی به تنهایی و به مقدار زیاد نیز باعث افزایش جمعیت پسیل می‌گردد.

8ـ فقیر بودن خاک از نظر مواد غذایی و نامناسب بودن بافت خاک نیز از عوامل افزایش جمعیت است، خاکهای شنی و خاکهای رسی و سخت به دلیل عدم جذب و نگهداری رطوبت به اندازه کافی به علت طولانی بودن دوره آبیاری سریعتر به آفت آلوده می‌گردند.

9ـ ناهموار بودن سطوح کرتها که باعث می‌شود درختانی که در بلندی قرار دارند به خوبی آبیاری نشده و رطوبت کمتری در اختیار داشته باشند.

10ـ عدم استفاده از کودهای دامی و چاله‌زنی و شخم عمیق در باغها به مدت طولانی

11ـ کشت متراکم درختان و رعایت نکردن فواصل مناسب و عملیات هرس

12ـ وجود علف‌های هرز زیاد از خردادماه به بعد در باغ

کنتــــرل پسیل پسته:
الف‌ـ استفاده از کارتهای چسبنده زرد رنگ
کارتهای زرد رنگ مورد استفاده در باغهای پسته از جنس‌های مختلف و عمدتاً از جنس پلی اتیلن و پی وی سی است. اندازه کارتها 20*10 سانتیمتر، به قطر 5/0 تا 1 میلیمتر و به وزن حدود 15 گرم است. سطح کارتها به وسیله چسب مخصوص که از مواد پولی بوتن‌ها همراه با واکس مخصوص و یا اس تی پی و یا مواد دیگری که حالت چسبندگی خود را 10 تا 15 روز حفظ نمایند آغشته می‌گردد. حشرات کامل پسیل به طرف رنگ زرد جلب و به تعداد زیاد به سطح کارتها می‌چسبند. شکار انبوه حشرات باید قبل از تخمریزی در سطح برگها انجام شود تا از تولید نسل بعدی آفت جلوگیری به عمل آید. در هر هکتار 100 تا 400 عدد کارت به کار می‌رود. محل نصب کارت در سمت بیرونی تاج و به ارتفاع نصف تاج در جهت‌های مختلف است. دو نوبت کارت‌گذاری در سال کافی به نظر می‌رسد. یکی در دهه دوم فروردین ماه که این نوبت آفت زنجره پسته را نیز کنترل می‌کند و دیگری در نیمه دوم تیرماه می‌باشد. پس از پایان دوره کارت‌گذاری باید کارت‌ها را از روی درختان جمع‌آوری و سطح آنها را در صورت استفاده از چسب مخصوص توسط آب گرم همراه با مقدار کمی الکل اتیلیک و در صورت استفاده از اس تی پی با دستمال آغشته به چند قطره نفت تمیز کرد.

ب‌ـ دشمنان طبیعی
دارای دشمنان طبیعی گوناگونی است که زنبور پارازیتوئید Psyllaephagus pistaciae از خانواده ‌Encyrtidae همزمان با ظهور پوره‌های نسل اول در باغها ظاهر و به پوره‌های پسیل به خصوص در سنین 4 و 5 حمله نموده و آنها را مومیایی می‌کند.

ج‌ـ عملیات زراعی
1ـ شخم زمستانه و پاشکنی درختان 2ـ کوددهی و چاله زنی 3ـ اصلاح بافت خاک 4ـ آبیاری مناسب 5ـ تغذیه مناسب 6ـ رعایت فاصله کشت و تراکم 7ـ هرس و خشک‌بری 8ـ مبازه با علفهای هرز 9ـ کاشت رقم مناسب 10ـ استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار

دـ کنترل شیمیایی
دارتون یا مارشال به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا مایع ظرفشویی به نسبت 3 در هزار به تنهایی پوره‌های پسیل پسته را کشته و از بین می‌برد، همچنین تا حدودی روی تخم نیز تأثیر دارد. آمیتراز و کنسالت خاصیت ناباروری حشرات کامل را دارد. از مخلوط کردن مایع ظرفشویی با سموم خودداری شود زیرا PH آن قلیایی است و باعث کاهش تأثیر کشندگی سموم می‌گردد.در صورت امکان از اواسط مرداد به بعد سمپاشی انجام نگیرد.

1. آمیتراز(مایتاک) EC20% و 1.5- 1 در هزار

2. ایمیداکلوپراید(کونفیدور) SC35% و 4/. در هزار

3. فلوفنوکسورون(کاسکید) DC5% و 5/. در هزار

4. هگزافلومورون(کنسالت) EC10% و 7/.- 5/. در هزار

5. دارتون EC21.7% و 1.5 دهزار

6. اندوسولفان EC35% و 1.5 درهزار

نام آفت	پسيل پسته (شيره خشك)
نام علمي آفت	Agonoscena pistaciae
زمان ظهور حشره كامل	اوايل فروردين
نحوه خسارت	تغذيه ازشيره گياهي توليد شكرك ، ريزش جوانه و برگ پوكي و دهان بستگي دانه ها
تعداد نسل	5-6
نحوه زمستانگذراني	حشره كامل زمستانه
مبارزه غيرشيميايي	استفاده از تله هاي چسبنده
مبارزه شيميايي	آميتراز 1/5درهزار دارتون 2/5درهزار كنفيدور0/4درهزار موسپيلان 0/3 درهزار كنسالت 0/75درهزار آكتارا0/3درهزار
زمان مبارزه	همزمان با ظهور پوره هاي كوچك درسطح برگ

زنجرک پسته

زنجره پسته (شیره تر)
Idiocerus stali

(Hom.: Cicadellidae, Bythoscopinae)

از آفات مهم پسته در اغلب مناطق پسته خیز کشور می‌باشد. از نواحی قزوین، اطراف تهران، کاشان، یزد، اردکان، کرمان، خراسان، دامغان و فارس گزارش شده است.





زیست‌شناسی
یک نسل در سال دارد. زمستان را به صورت حشره کامل در زیر پوست و شکاف تنه درختان پسته و سایر پناهگاهها می‌گذارند. در اوایل بهار حشرات کامل در روی جوانه‌ها نشسته و تغذیه می‌کنند. پس از این که حشره جوانه را ترک کند از محل تغذیه، شیره گیاهی به صورت قطراتی خارج می‌گردد. ماده‌ها به مجرد باز شدن برگها و خوشه‌های گل تخمریزی می‌کنند. اینها به کمک تخمریز خود در نسوج شاخه‌های جوان همان سال و دمبرگ و دم گل، سوراخی تعبیه کرده و در هر سوراخ 2 عدد تخم نزدیک به هم قرار می‌دهند. ماده‌ها دور تخم‌ها و مدخل سوراخ را بوسیله ترشحاتی که بعداً سیاه رنگ می‌شوند، می‌پوشاند. ماده‌ها دم خوشه میوه را برای تخمریزی ترجیح می‌دهند به همین جهت کمتر روی درختان نر دیده می‌شوند.

تخم‌ها کشیده و سفید رنگ است و تعداد آنها برای هر حشره ماده گاهی به 100 عدد می‌رسد. دوره تخمریزی حدود 15 تا 35 روز طول می‌کشد. خروج پوره‌ها مقارن با خاتمه گل و تشکیل میوه است. دوره پورگی جمعاً 30 تا 40 روز و پوره‌ها 3 بار جلد عوض می‌کنند و کامل می‌شوند. خسارت عمده مربوط به پوره‌های زنجره می‌باشد. فعالیت حشرات با ترشح عسلک همراه است که شاخه و برگ و حتی زمین سایه‌انداز درختان را خیس می‌کند. اتلاق کلمه شیره تر به این آفت از همین لحاظ است. در اثر تغذیه این آفت، میوه‌های تازه تشکیل شده به شدت می‌ریزند و روی خوشه‌ها میوه‌ای باقی نمی‌ماند. زنجره‌های بالغ آنچنان تغذیه‌ای نداشته و از آبان ماه به بعد به پناهگاههای زمستانه خود می‌روند.


کنترل زنجره پسته:
1ـ استفاده از فوزالون (زولون) به نسبت 2- 1.5 در هزار و اندوسولفان (تیودان) به نسبت2 درهزار با مشاهده اولین پوره‌ها پس از گلدهی درختان پسته

2ـ استفاده از کارت‌های چسبنده زرد رنگ در دو نوبت، نوبت اول از اواسط دهه اول فروردین ماه همزمان با پیدایش نوک سبز جوانه‌ها و نوبت دوم نیمه دوم اردیبهشت ماه می‌باشد.

خلاصه:

نام آفت	زنجره پسته  (شيره تر)
نام علمي آفت	Idiocerus Stali
زمان ظهور حشره كامل	اوايل فروردين
نحوه خسارت	تخمگذاري حشرات كامل درمحور خوشه ها ، تغذيه پوره ها از ميوه ها، سيا ه شدن وريزش ميوه ها ، تشكيل مايع چسبنده روي خوشه ها دراثر ترشح عسلك و ترشح گياه دراثر نيش پوره ها
تعداد نسل	1
نحوه زمستانگذراني	حشره كامل زمستانه
مبارزه غيرشيميايي	استفاده از تله هاي چسبنده
مبارزه شيميايي	اندوسولفان 2/5-2 درهزار زولون     2-2/5 درهزار
زمان مبارزه	همزمان با ظهور حشره كامل در اوايل فروردين و يا همزمان با ظهور پوره ها هنگام خاتمه گل و تشكيل ميوه ها

ليسه سيب

ليسه سيب Hyponomeuta malinillus

از خانواده: Hyponomeutidae

شناسايي افت:

بالهاي روئي اين آفت سفيد وداراي نقطه هاي سياه مي باشند که در تمام سطح بال پراکنده اند. تخمها در تعداد معيني زير پوشش پولک مانندي گذاشته مي شوند. لارو اين حشره به رنگ خاکستري روشن يا سفيد مايل به زرد کمرنگ و پوشيده از خالهاي تيره است. شفيره قهوه اي بوده و در انتهاي بدن سه جفت خار ظريف دارد.

 

 

Quince moth

کرم به Quince moth
نام علمي : Euzophera   bigella
رده بندي: خانواده Phycitidae  ، راسته:Lepidoptera

مورفولوژي: عرض حشره ي کامل با بال باز 19-16 ميليمتر است. بال هاي روي خاکستري با نوار عرضي روشن مي باشد. لاروهاي سن اول کرم به پس از خروج از تخم به رنگ سفيد شکري هستند و به تدريج که پوست عوض کرده و رشد مي نمايند.رنگشان به خاکستري کثيف تغيير يافته بطوريکه به راحتي از لاروها ي کرم سيب که به رنگ سفيد شکري با زمينه ارغواني مي باشند قابل تميز خواهند بود.

بيولوژي: زمستان گذراني کرم به دو صورت است: آن هايي که ميوه خواري مي کنند زمستان را به صورت لارو هاي سن آخر داخل پيله و زير پوستک هاي تنه و شاخه هاي درختان به مي گذراند. در حالي که آن هايي که چوب خوارند زمستان را به صورت لارو هاي سنين مختلف در محل چوب خواري خود يعني عمق پوست و کامبيوم شاخه ها و تنه طي مي نمايد. طرز خسارت اين آفت روي به بدين ترتيب بوده که در محل تغذيه لارو، ميوه گود وتا صاف شده و اغلب فضولات قهوه اي متمايل به سياه حشره نيز در سطح و يا در داخل ميوه تشکيل مي گردد. ميوه هاي آلوده اکثراً ريخته و صفات بازار پسندي خود را از دست مي دهند.

کنترل:
 - بيولوژيکي: با استفاده از سن هاي شکارگر، زنبور پارازيت Dybrachis   boarmeae
- شيميايي: به نظر مي رسد سموم موثر عليه کرم سيب مي تواند روي اين آفت نيز موثر باشد.

. سپر دار زرد شرقي مر کبات Aonidiella orientalis

 Aonidiella orientalis

Infestation of oriental scale, Aonidiella orientalis, on foliage and stem of Azadirachta indica (Photos: Bugwood.org/3948098/W. Ciesla; Bugwood.org/3948099/W. Ciesla)

 

بالشتک مرکبات Pulvinaria aurantii

===============================================

Pulvinaria urbicola  

=============================================

Pulvinaria psidii  

سفيده رگ سياه

سفيده رگ سياه

(Black – Veined White)

Aporia crataegi

(Lep: Pieridae)

پروانه‌اي سفيد رنگ با رگبالهاي تيره مي‌باشد. روز پرواز، به طول 20 ميليمتر با شاخك سنجاقي .

پروانه بال دنباله‌دار

               

        Iphiclides (=Papilio) podalirius

(Lep: Papilionidae)

به سيب، گلابي، بادام، گوجه، آلو، گيلاس، آلبالو و زالزالك حمله مي‌نمايد. لارو از برگ درختان تغذيه مي‌كند. دو نسل در سال دارد. زمستان گذراني به صورت شفيره است.

 

 

پروانه فري يا كرم خراط

پروانه فري يا كرم خراط (Leopard moth)

 Zeuzera pyrina

(Lep: Cossidae)

اين حشره به گونه‌هاي بسياري از درختان مثمر و غيرمثمر حمله مي‌كند. از درختان مثمر سيب ميزبان اصلي آن در ايران است ولي خسارت آن روي گلابي، به و گردو نيز ديده شده است. از گياهان غيرمثمر مي‌توان به افرا، بيدمشك، بيد، نارون، بوط و زبان گنجشك اشاره نمود. در دنيا 150 ميزبان براي آفت ذكر شده است. درخت سيب به اين آفت خيلي حساس و زود از پا درمي‌آيد در حاليكه گردو تا حدودي مقاوم است.

 

 

پر طاووس گلابي             

  Saturnia pyri

(Lep.: Saturnidae)

حشره كامل با بالهاي باز حدود 140 ميليمتر، خاكستري مايل به قهوه‌اي و روي هر بال لكه درشتي شبيه به چشم وجود دارد. لارو سبز رنگ در حداكثر رشد اندازه آن به 120 ميليمتر مي‌رسد و روي حلقه‌هاي مختلف داراي غده‌هاي آبي رنگ با موهاي بلند است. به گلابي، سيب، بادام و گاهي پسته خسارت مي‌زند. لارو از برگ تغذيه مي‌نمايد. زمستان گذراني به صورت شفره و يك نسل در سال دارد.

کنترل: با جمع‌آوري لاروهاي درشت مي‌توان به روش مكانيكي با آن مبارزه نمود.

پروانه زنبورمانند درختان سيب     

 Synanthedon myopaeformis

(Lep: Sesiidae)

اين گونه در مناطق وسيع از كشورهاي اروپايي و آسيايي انتشار دارد. از آفات مهم درختان سيب مي‌باشد. لاروهاي اين آفت در منطقه كامبيوم در زير پوست تنه درختان، روي تنه و شاخه‌هاي اصلي فعاليت دارند و گاهي باعث خشك شدن كامل درختان مي‌گردند.

سوسك طوقه خوار سياه     

                    Capnodis tenebrionis

(Col.: Buprestidae)

در تمام مناطق ايران انتشار دارد. روي طوقه هسته‌دارها و بندرت روي گلابي، سيب و زالزالك ديده مي‌شود.

زيست‌شناسي

اين حشره يك نسل در دو سال دارد. حشره كامل پس از خروج از خاك كه در تابستان و اوايل پاييز اتفاق مي‌افتد بدون تخمريزي و به همان صورت در پناهگاههاي مختلف در زير علف‌ها، زير برگهاي خشكيده، داخل شكاف‌هاي سطحي زمين و زير كلوخه‌ها، زمستان گذراني نموده و در بهار سال بعد پس از تغذيه، جفت‌گيري و تخمريزي مي‌كند.

كرم زرد شاخه خوار

سوسك شاخك بلند رزاسه (كرم زرد شاخه خوار)                         Rosaceae branch borer

Osphranteria coerulescens

(Col.: Cerambycidae)

در اكثر مناطق ميوه‌خيز كشور وجود دارد. به انواع درختان ميوه خانواده رزاسه يعني سيب، گلابي، به، گيلاس، هلو، زردآلو، بادام، آلو، گوجه، آلبالو، زالزالك، به ژاپوني، رز، سنجد و حتي به درختان نرك سيب، هلو و زردآلو حمله مي‌نمايد. لاروهاي اين حشره در شاخه‌هاي نازك بيد و نارون نيز مشاهده شده است.

 

پوستخوار درختان ميوه (Shot hole borer)

Ruguloscolytus  mediterraneus

(Col.: Scolytidae)

Shot hole borer

اين حشره در تمام نقاطي از ايران كه درختان ميوه خانواده رزاسه كشت مي‌شوند از مرطوبترين نقاط كشور (گيلان و مازندران) تا خشك‌ترين آنها (باغات يزد و نقاط خشك اصفهان) و از سردترين مناطق كشور (همدان و زنجان و شهركرد) تا گرمترين آن فعاليت مي‌كند.

 

 

 

سوسك برگخوار درختان ميوه

سوسك برگخوار درختان ميوه 

   Adoretus persicus

(Col.: Scarabaeidae)

اين حشره در مناطق خراسان، تهران، مركزي، همدان، لرستان، باختران، كردستان، اصفهان، فارس، يزد و كرمان فعال مي‌باشد. از آفات درجه دوم باغات ميوه محسوب مي‌شود. حشره كامل از برگ درختان مثمر نظير گلابي، سيب، به، گيلاس، گوجه، آلو، بادام، زردآلو و هلو، همچنين از برگ درختان غير مثمر نظير بيد و صنوبر تغذيه مي‌نمايد و در تراكم بالا فقط رگبرگ اصلي را به جا مي‌گذارد.

کنترل:

1ـ مبارزه مکانیکی:

الف‌ـ چون حشره نسبت به نور کشش مثبت دارد می‌توان توسط تله‌های نوری و نظایر آن در شب آنها را جمع‌آوری نمود.

ب‌ـ در حالت خاص می‌توان حشرات کامل را شبها از روی برگها جمع‌آوری و معدوم نمود و در هنگام روز در مناطق آلوده از زیر خاک و کلوخه‌های اطراف درختان آنها را جمع نموده و از بین برد.

2ـ استفاده از گیاهان تله:

 این حشره تمایل زیادی به تغذیه از برگ درختان تبریزی دارد. می‌توان با کشت این گیاه به عنوان تله در اطراف باغ تا اندازه‌ای از خسارت و صدمه آن به درختان میوه جلوگیری نمود. به علاوه سم‌پاشی را روی همین درختان منحصر کرده و از انبوهی آفت کاست .

 

 

 

سوسكهاي گرده خوار

سوسكهاي گرده خوار

 Epicometis hirta   

(Col.: Scarabaeidae)

حشره كامل به طول 8 تا 13 ميليمتر است. رنگ عمومي بدن سياه مات تا نيمه شفاف مي‌باشد. بالپوشها مزين به نقطه‌هاي كوچك سفيد رنگ بوده كه تعداد و شكل آنها در نمونه‌هاي مختلف متفاوت هستند. سراسر بدن پوشيده از كركهاي بسيار ظريف كم و بيش متراكم و به رنگ زرد بسيار روشن است. درحشرات نر پنجه پاهاي جلو از ساق قدري كوتاهتر و در ماده‌ها پنجه قدرت بلندتر از ساق مي‌باشد. يك نسل در سال دارد. زمستان را به صورت حشره كامل در خاك طي مي‌كند. به گلخوار بور معروف است.

 

کرم سیب (تخم خوار سیب)

Cydia pomonela       Lep: Tortricidae

 

کرم سیب (تخم خوار سیب) آفتی جهانی است. در ایران آفت در تمام مناطق کشت سیب دیده می شود. علاوه بر سیب به درختانی چون بــــــــــه، گلابی، زردآلو، خرمالو، گردو، گوجه، آلو، آلوبالو، بادام وانار حمله می کند. کرم سیب در واقع تخم خوار است وبرای رسیدن به دانه از بافت میوه نیز تغذیه می کند. حمله آفت در مراحل اولیه رشد میوه باعث ریزش آن میشود

بیولوژی:

کرم سیب زمستان را به صورت لارو کامل در داخل پیله های سفیدرنگ ضخیم می گذراند.لارو درون پیله، در بهارتبدیل به شفیره می شود و همزمان با پایان یافتن دوره گلدهی دوران شفیرگی هم به اتمام میرسد وحشرات بالغ ظاهر می شوند. حشرات بالغ از شهد گلها استفاده می کنند. این حشرات روی کاسبرگ، گلبرگ، نهنج و حتی سرشاخه ها معمولاً انفرادی(2تا3تایی) تخم می گذارند. لاروهای نسل اول از دم میوه وارد میشوند و لاروهای نسل بعد از هر جای دیگر وارد میشوند.تعدادنسل کرم سیب به دو عامل درجه حرارت و طول روشنایی روز بستگی دارد. در فارس 2-3 نسل دارد.

 

 

 

Linnaeus)

 

پروانه تخم انگشتري

          Malacosoma neustria

(Lep: Lasiocampidae)

اين آفت به سيب، گلابي، گوجه، به، گل سرخ، گوجه زينتي و گروهي از درختان جنگلي و غير مثمر خسارت مي‌زند و در اثر تغذيه لارو درخت عاري از برگ مي‌گردد.

 

کرم جگری یا کرم نجار

 

Cossus cossus

(Lep: ossidae)

اين آفت از نظر خسارت كم و بيش زمانند پروانه فري مي‌باشد. بيشتر در نواحي معتدله سرد و مرطوب انتشار دارد. حشره كامل به رنگ قهوه‌اي مايل به خاكستري است و عرض آن با بالهاي باز گاهي به 80 ميليمتر مي‌رسد. لاروهاي جگري رنگ هستند بدين ترتيب كه قسمت پشتي قهوه‌اي مايل به قرمز و در پهلو زرد پررنگ به نظر مي‌رسند.

 

کرم سفید زیشه

Polyphylla ollivieri

 

 

 

 

چوبخوار درختان ميوه Sphenoptera kambyses

 

چوبخوار درختان ميوه Sphenoptera kambyses

(Col.: Buprestidae)

 

در تمام مناطق ميوه خيز كشور فعاليت دارد. روي تمام درختان ميوه هسته‌دار متعلق به خانواده رزاسه به جز آلبالو ديده شده است. روي گيلاس فعاليت متري دارد. اين گونه بيشتر در مناطق گرم و بسيار گرم فعال مي‌باشد در صورتيكه گونه S. davatchii درمناطق سرد فعال مي‌باشد.