شرح کامل گرامر زبان انگلیسی به همراه نکات کلیدی برای داوطلبان کنکور ارشد و دکترا(کلیه رشته ها)

 

شرح کامل گرامر زبان انگلیسی به همراه نکات کلیدی برای داوطلبان کنکور ارشد و دکترا(کلیه رشته ها)

شامل تشریح مطالب- مثالهای جامع و کامل-نکات کلیدی و حل تمرین

قیمت ۱۴۰۰۰ تومان

جهت دریافت کتاب یا دریافت فایل از طريق ايميل به اين شماره پيامك بزنيد:

۰۹۱۳۹۰۰۷۶۱۷

شته سبز سیب

شته سبز سيب

نام علمي:  Aphis   pomi           

     Green apple aphid

زيست‌شناسي

سيكل زندگي اين شته از نوع Holocyclic مي‌باشد. زمستان گذراني به صورت تخم است. اين تخمها معمولاً روي شاخه‌هاي يكساله گذاشته مي‌شوند. روي شاخه‌هاي سنين ديگر نيز ممكن است بتوان تخمي پيدا نمود. زمان تفريخ تخمها مصادف با باز شدن جوانه‌هاست. فعاليت بهار اين آفت شديد است و روي اعضا فعال و جوان گياهي به سرعت به زنده‌زايي ادامه داده و مهمترين خسارت خود را در همان زمان وارد مي‌آورد.

رده بندي: خانواده Aphididae ، راسته:Homoptera

مورفولوژي:شته ي ماده بي بال، دخترزا گلابي شکل و طول آن 2-5/1 ميليمتر است. رنگ عمومي آن سبز مايل به زرد و قسمت انتهاي بدن آن کمي تيره تر است. چشم ها و کورنيکول ها سياه هستند. رنگ عمومي ميوه هاي بال دار سبز است و در اين افراد چشم ها قرمز تيره است.

 

 

بيولوژي:  شته سبز سيب زمستان را به صورت تخم بر روي شاخه هاي درختان ميزبان مي گذارند. اين شته علاوه بر درختان سيب، گلابي، به، ازگيل، زالزالک حمله مي کند. اين شته روي برگ ، جوانه ها، ميوه ها و سرشاخه هاي جوان و پاجوش هاي درختان ميزبات فعاليت دارد و اغلب در پشت برگ ها به تغذيه پرداخته و از خود ترشحات چسبنده اي ايجاد مي کند که به دنبال آن مورچه ها هم ظاهر مي شوند. در اثر فعاليت شته، برگ لوله شده و پيچيدگي هايي ايجاد مي شود.

کنترل:استفاده از سموم شته کش سيستميک

 

 

 

گياهان ميزبان آن شامل ؛

سيب ، گلابي ، به ، زا لزا لک ، و ازگيل مي باشد.

در نهال ستان ها و روي درختان جوان خسارتش بسيار شديد است.

 

Green apple aphid

 

شته مومی یا خونی سیب

شته مومي سيب

 

شته مومي يا شته خوني سيب

 

 

 

---

(Hom.: Eriosomatidae)

ريشه واژه خانواده Eroisomatidae در لاتين به معناي بدن پشمالو مي‌باشد. اين آفت در اکثر نقاط جهان که سيب کاشت مي‌شود شيوع دارد غير از سيب به انواع گلابي اهلي و وحشي، به، زالزالک و نيز نارون ‌آمريکايي با نام Ulmus americana (ميزبان اول) حمله مي‌کند. اين آفت به صورت توده هاي سفيد رنگ در ماههاي مهر و تابستان روي سرشاخه‌ها و تنه درختان دانه‌دار به خصوص در اطراف زخم‌هاي حاصله از هرس شاخه‌ها ديده مي‌شود. اين آفت به ريشه و طوقه دررختان نيز حمله مي‌کند. در روي ريشه وطوقه خسارت اين آفت با ايجاد برآمدگي و گالهاي مخصوص همراه است. اين برآمدگي و گالها روي سرشاخه‌ها هم ديده مي‌شود. ارقام بومي کشور حساسيت فراواني به اين شته دارند. در حاليکه برخي ارقام خارجي مانند زرد و قرمز لبنان کمتر مورد حمله واقع مي‌شوند.

زيست‌شناسي

اين شته اگرچه دو ميزبانه است ولي در مناطقي که ميزبان اول يافت نشود (مانند کشور ايران) در تمام مدت سال روي ميزبان دوم (درختان دانه‌دار) زندگي مي‌کند و مراحل جنسي و تخم در اين شرايط ديده نمي‌شود. در شرايط عادي که هر دو ميزبانه وجود داشته باشد مانند همه شته‌هاي دوميزبانه، مرحله‌اي از سيکل زندگي خود را روي درختان ميوه دانه‌دار و مراحلي را نيز ري درختان نارون (افراد جنسي نر و ماده تخم، ماده موسس،ماده فونداتريژن) سپري مي‌کند.

اين شته ناقل بيماري قارچي شاتکر چند ساله روي درختان سيب مي‌باشد. زمستان گذراني در مرحله پورگي سپري مي‌شود. محل زمستان گذراني در شکاف‌هاي موجود روي تنه و شاخه‌هاي سنين مختلف و حتي شاخه‌هاي همان سال و طوقه و ريشه‌هاي ضخيم و اصلي مجاور تنه و نزديک سطح خاک مي‌باشد.

کنتـــــــرل:

1ـ مبارزه بيولوژيک

الف‌ـ زنبور Aphelimus mali (Aphelinidae) از پارازيتوئيدهاي اختصاصي شته مومي سيب مي‌باشد.

ب‌ـ لارو و حشره‌کش کفشدوزک‌هاي

Coccinella septampunotata

Exochomus spp

Chilocorus spp

ج‌ـ لاروهاي مگس‌هاي سيرفيد و لاروهاي کريزوپا

د‌ـ لاروهاي پشه‌هاي Cecidomyiidae

د‌ـ سن‌هاي شکاري از خانواده Anthoeoridae ,Nabidae

2ـ مبارزه زراعي

 

شته مومي سيب چون مکان‌هاي سايه‌دار را ترجيح مي‌دهد لذا در باغات سيب از کاشت پرپشت درختان بايستي اجتناب کرده و به هرس آنها دقت لازم مبذول داشت همواره جريان هوا و نفوذ اشعه‌هاي خورشيدي را به داخل درختان امکان‌پذير ساخت. چون شته‌ها اکثراً در داخل زخم‌هاي درختان و يا در محل‌هاي بريده و هرس شده آنها مستقر مي‌شوند لذا اين قسمت‌ها نبايد به حال خو رها شوند. همچني شاخه‌هاي گال‌دار و يا سرشاخه‌هاي مورد هجوم بايستي به طور مرتب قطع شده و نابود گردند.

3ـ کاشت واريته‌هاي مقاوم

تحقيقات ايستگاه East-Malling نشان مي‌دهد که واريته‌هاي Northern spy و Wintermajetin تقريباً مورد هجوم شته مومي واقع نمي‌شوند.

کنترل شيميايي:

1. تيومتون(اکاتين) EC60% و 1در هزار

2. اکسي ديمتون متيل EC25% و 1 درهزار

3. پيريميکارب(پريمور) Df50% و 5/. درهزار

 

شته مومي يا شته خوني سيب

 Wooly aphid

Eriosoma lanigerum

شته سیاه گیلاس

شته سياه گيلاس

 

 myzus cerasi

 

Black Cherry Aphid

 

 

 

 

شته سبز هلو

 

شته سبز هلو

:Myzus persicae

این شته به علت انتقال ویروس های مختلف اهمیت فراوانی دارد.

شکل شناسی: تخمها بیضوی ابتدا زرد یا سبز و به سرعت سیاه می شوند.حشرات بالدار دارای سر و قفسه سینه سیاه و شکم سبز مایل به زرد و یک خط تیره بزرگ در سطح پشتی آن دیده می شود.حشرات بی بال زرد تا سبز و خط تیره بزرگ در سطح پشتی دیده می شود.کورنیکولها بلند و در نیمه انتهایی کمی برامده و همرنگ بدن هستند.

زیست شناسی:هر 10تا12روز یک نسل ایجاد می کند.زمستان گذرانی به صورت تخم روی میزنان یا روی درختان هسته دار.

میزبانها:در مناطق معتدل آفت گونه هایی از درختان هسته دار مثل هلو,زردآلووآلو است.میزبان ثانویه شامل گیاهان چوبی و علفی می باشدمثل خانواده های سیب زمینی,چغندریان,چلیپاییان,چتریان و کدوییان.

خسارت:این حشره در تراکم بالا از بخشهای جوان تغذیه می کند وباعث استرس های آبی ,کاهش نرخ رشدو... گیاه می شود.در اول فصل به سیب زمینی خسارت می زند.ترشح عسلک باعث کاهش فتوسنتز و جلب قارچهای ساپروفیت می شود . حشرات بالغ و پوره ها می توانند 100 ویروس مختلف را انتقال دهند از جمله مهمترین انها عبارتند از: ویروس پیچیدگی برگ سیب زمینی,ویروس وای سیب زمینی و زردی غربی چغندر ,موزاییک کاهو,موزاییک شلغم و گل کلم وموزاییک خیار و هندوانه

شكل شناسي

    شته عموما به رنگ سبز مايل به زرد بوده و طول بدن آن حدود 2 ميلي متر است. آفتي است دوميزبانه كه شته ماده بدون بال و بكرزا به طول 3/2-4/2 ميلي متر مي باشد.
    روي سر حشره و در ناحيه پيشاني دو غده شاخك مانند كه در مجموع شيار عميقي را مي سازند، وجود دارد. آخرين بند شاخك، كورتيكول ها و دم شته كمي تيره تر از رنگ ساير قسمت هاي بدن است. كورتيكول هاي سبز، در وسط كمي متورم و نسبتا طويل و در عقب به طرف يكديگر متمايل مي شوند. دم داراي سه جفت مو و در قسمت انتهايي و عقبي است. شته ماده بالدار داراي سر و قفسه سينه اي سياه شفاف است.
    كورتيكول ماده بالدار كوتاه تر از كورتيكول هاي ماده بدون بال است. سر حشره از عقب به طور يكنواخت گرد مي شود و داراي يك علامت يا نشانه تيره رنگ با مرز محدب است كه از وسط تا بالاي فرون ها كشيده مي شود.

Ferskenbladlus (Myzus persicae) på bladundersiden af en peberplante.
Foto: Magnus Gammelgaard

سن پسته

سنهای پسته

1- Brachynema segetum

2- Brachynema germari

در هر دو گونه حشره کامل به رنگ سبز و دارای لکه سفید در انتهای سپرچه است. دارای 5 سن پورگی و 3 تا 5 نسل در نسل می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل و قهوه‌ای رنگ و در مناطق کوهستانی در زیر انواع بوته‌های وحشی نظیر اسپند، شور، درمنه، قیچ و غیره می‌باشد. حشرات کامل از اواسط فروردین از محلهای زمستان گذران خارج و بر روی میزبان‌های تازه روییده تغذیه و تخمریزی می‌نمایند. این حشرات در صورت نامساعد شدن شرایط طبیعی و خشک شدن میزبانهای وحشی در اواخر خرداد و اوایل تیر به سمت باغ‌های پسته هجوم می‌آورند.



3- Acrosternum millieir

4- Acrosternum hegeeri

حشرات کامل به رنگ سبز یکدست و فاقد لکه سفید در انتهای سپرچه می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل به رنگ قرمز آجری یا مسی رنگ و در زیر پوستک تنه درختانی نظیر گز، پده، سنجد و… می‌باشد. دارای 3 تا 5 سن پورگی می‌باشد. این حشره از مرحله تشکیل میوه تا رسیدن و برداشت محصول در باغ‌های پسته مشاهده می‌شود.

5- Apodiphus amygdali

سن قهوه‌ای دارای یک نسل در سال بوده و از میزبان‌های مختلف مانند پسته، توت، نارون، زردآلود و غیره تغذیه می‌نماید و نسبت به گونه‌های قبلی دارای جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتری می‌باشد.



6- Lygaeus pandurus (Hem: Lygaeidae)

این آفت در سالهای اخیر حالت طغیانی پیدا کرده است. حشرات کامل قرمز رنگ و دارای 3 تا 5 نسل در سال می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل در مکانها و پناهگاههای مختلف می‌باشد. حشرات کامل در اوایل اردیبهشت به سمت باغ‌های پسته هجوم آورده و تغذیه آنها در این مرحله به علت حساسیت میوه‌ها سبب ایجاد خسارت شدید می‌گردد. با سخت شدن پوست استخوانی، این حشره تمایل به تغذیه از میوه‌های پسته را از دست داده و به سمت میزبان‌های دیگر مهاجرت می‌نماید.

نحوه خسارت سن‌ها با توجه به مراحل رشدی میوه به شرح زیر است:

الف‌ـ از مرحله تشکیل میوه تا سخت شدن پوست استخوانی:

تغذیه سن‌ها در این مرحله سبب سیاه شدن تمام میوه در ابتدای فصل می‌گردد. میوه‌ها خسارت دیده بر روی درختان خشکیده و ریزش می‌نمایند. در این مرحله در اثر تغذیه سن‌ها در روی پوست سبز میوه شیره گاهی به صورت قطرات شفافی خارج شده و محل تغذیه کاملاً مشخص می‌باشد. همچنین در سطح داخلی میوه‌ها شبکه‌های تور مانند سفیدرنگی مشاهده می‌شود. در روی پوست سبز میوه‌ها در مرحله شروع سخت شدن پوست استخوانی تا سخت شدن کامل آن لکه‌های قهوه‌ای رنگی مشاهده می‌گردد.

ب‌ـ از مرحله سخت شدن پوست استخوانی تا مغزبندی میوه‌ها:

در این مرحله دیگر علائم تغذیه و لکه‌های قهوه‌ای رنگ در روی پوست سبز رویی مشاهده نمی‌شود و محل تغذیه سن‌ها در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط سیاه رنگ دیده می‌شود. تغذیه سن‌ها در این مرحله از جنین در حال رشد سبب پوکی و اسفنجی شدن جنین و از مغز میوه‌ها سبب ایجاد لکه‌های نکروزه فرو رفته قهوه‌ای رنگ بر روی مغز میوه‌ها می‌گردد. در این مرحله سن‌ها به ویژه سنهای سبز، قرمز و قهوه‌ای پسته قادر به انتقال قارچ Nematospora coryli نیز بوده و بیماری ما سوی پسته را منتقل می‌نمایند.

کنترل سنهای پسته:
1ـ حمایت از دشمنان طبیعی به ویژه زنبورهای انگل تخم سن‌ها (از خانواده Scelionidae) با کاهش تعداد دفعات سم‌پاشی و عدم سم‌پاشی‌های بی‌رویه

2ـ اجتناب از کندن و از بین بردن میزبان‌های وحشی در مناطق کوهستانی و دشت‌های اطراف باغ‌های پسته

3ـ اجتناب از کندن و از بین بردن علف‌های هرز میزبان اطراف و داخل باغ‌های پسته در زمانیکه سن‌ها به سمت باغ‌های پسته هجوم آورده‌اند زیرا در این مرحله کندن علف‌های هرز سبب انتقال سن‌ها بر روی خوشه‌ها شده و خسارت شدیدتر می‌گردد.

4ـ از بین بردن علف‌های هرز در اوایل فصل قبل از هجوم سن‌ها به سمت باغهای پسته و در اواخر فصل پس از برداشت محصول جهت از بین بردن کانونهای زمستان گذران آفت با شخم‌های بهاره و پاییزه.

5ـ کنترل شیمیایی :

در صورتیکه نیاز و با توجه به تراکم جمعیت و مرحله رشدی میوه پسته، حشره‌کش‌های اندوسولفان (تیودان) به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا فنتیون (لبایسید) به نسبت 1 تا 1.5 در هزار و یا فنیتروتیون (سومیتیون) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار توصیه می‌گردد.


 

پسیل پسته (شیره خشک)

پسیل پسته (شیره خشک)

Agonoscena pistaciae

(Hom: Psyllidae)

به پسته اهلی و وحشی خسرت فراوان می‌زند. این حشره عسلک فراوانی دفع می‌نماید که به سرعت در مجاورت هوا خشک شده و سفید می‌شود به همین لحاظ این آفت را به زبان محلی شیره خشک می‌نامند.



زیست‌شناسی
حشرات کامل زمستان گذران پسیل از اوایل فروردین ماه روی درختان مستقر می‌شوند. این حشرات نسب به حشرات کامل تابستانه قدرت پرواز بیشتری داشته، آلودگی گسترده‌تری در باغها ایجاد می‌کنند. پس از جفت‌گیری به محض باز شدن جوانه‌های خوشه و برگ روی آنها تخمریزی می‌نمایند. تخم‌ها به تعداد 50 تا 60 عدد، به صورت انفرادی یا دسته‌ای و به اشکل مختلف مانند نیم دایره، مارپیچ و غیره در سطح برگ و بیشتر نزدیک به رگبرگها گذاشته می‌شوند.






تخم‌ها معمولاً 5 تا 10 روز بعد تفریخ می‌شوند. پوره‌ها از اوایل اردیبهشت شروع به فعالیت و تغذیه می‌کنند. طول دوره پورگی معمولاً 20 روز بوده و حشرات کامل نسل اول از اواخر دهه دوم اردیبهشت ماه به تعداد زیاد در باغ ظاهر می‌شوند. ارقام مختلف پسته نسبت به آلودگی پسیل پسته حساسیت متفاوت دارند. به طور کلی هر چه برگ درختان نازک‌تر، لطیف‌تر، پهن‌تر و بزرگتر باشد گرایش بیشتری برای جذب حشرات کامل پسیل و تخمریزی ایجاد می‌کند. رقم اکبری نسبت به سایر ارقام حساستر و رقم اوحدی مقاوم‌تر است. پوره‌های نسل دوم از اوایل خرداد تا اواخر دهه دوم خردد فعالیت و تغذیه می‌کنند. تحمل درختان در این زمان نسبت به سایر نسلها در برابر خسارت پوره کمتر است. زیرا رشد رویشی درختان پایان یافته و میوه شروع به مغز رفتن کرده و جوانه‌ها ظاهراً شکل کامل یافته‌اند. در نتیجه خسارت آفت باعث پوکی و ریزش برگ و جوانه می‌شود.

خسارت
پوره‌های پسیل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند. مواد پروتئینی شیره گیاهی را جذب نموده و مواد قندی را به صورت شیره دفع می‌نمایند. این مواد قندی در مجاورت هوا خشک شده و به آن شکرک گویند. این مواد چسبنده باعث جذب گرد و خاک شده و شاخه و برگهای درختان را بدمنظره می‌نماید. از دست رفتن شیره گیاهی باعث ضعف عمومی درختان پسته و ریزش برگها، جوانه‌ها، دانه‌ای کوچک و افزایش درصد بوکسی و دهان بستگی میوه می‌شود. خسارت پوره‌های پسیل پسته روی درختان در دو زمان بیشتر از سایر مواقع سال است. یکی در خرداد ماه که باعث ریزش برگها، خوشه‌ها، جوانه‌ها و افزایش میزان بوکسی و دیگری در مردادماه که باعث افزایش مقدار دهان بستگی می‌گردد.

در صورتیکه جمعیت آفت پسیل حالت طغیانی پدیدا کند شدیداً تداخل نسل یافته و نمی‌توان تاریخ مشخص برای مراحل زندگی و نسلها اعلام نمود. در شرایط معمولی در نیمه اول هر ماه مرحله پورگی و نیمه دوم هر ماه حشرات کامل در باغها وجود دارند. از نیمه دوم شهریور ماه به تدریج حشرات کامل زمستان گذران در میان جمعیت آفت ظاهر می‌شود. این حشرات در شکاف درختان، زیر پوستکها، لابه‌لای کلوخه‌ها، شکاف دیوارها و ساختمانهای قدیمی اطراف باغها زمستان گذرانی می‌کنند. این آفت در سال 5 تا 6 نسل ایجاد می‌کند.

عوامل و شرایطی که باعث رشد و افزایش جمعیت پسیل پسته در باغها می‌گردد:

1ـ اجرای نوبت اول سم‌پاشی یا سم‌پاشی در زمان گلدهی: این سم‌پاشی علیه آفاتی مانند پروانه چوبخوار پسته، پروانه میوه خوار، شپشکهای پسته، زنجره شیره تر و غیره انجام می‌شود. چنانچه در این سمپاشی از سمومی استفاده شود که روی آفت پسیل تأثیر نداشته باشند باعث افزایش مقاومت و رشد جمعیت پسیل می‌گردد.

2ـ چنانچه در نوبت اول از سمومی استفاده شود که باعث تحریک تخمریزی پسیل و کوتاهتر شدن طول دوره یک نسل گردد (مانند سموم تیودیکارب، متاسیستوکس و فنتیون) پسیل طغیان خواهد کرد.

3ـ سم‌پاشی مکرر و اختلاط سموم با هم که باعث حذف کامل دشمنان طبیعی و افزایش جمعیت آفات پسته می‌شود.

4ـ اگر از سمومی علیه پسیل پسته استفاده شود که تأثیر کافی در میزان تلفات آفت نداشته باشد (مانند زولون) باعث افزایش جمعیت می‌شود.

5ـ چنانچه سم‌پاشی باغ در زمانی انجام شود که تمام مراحل زندگی آفت اعم از تخم، پوره و حشره کامل دیده می‌شود و همچنین شکرک زیادی در سطح برگها تولید شده باشد تأثیر سم کاهش پیدا می‌کند و بعد از مدتی جمعیت آفت افزایش پیدا می‌کند.

6ـ استفاده زیاد از کودهای شیمایی ازته مخصوصاً اوره و سولفات آمونیوم در ماههای گرم سال در سطوح کرتها و همچنین کود شیمیایی کلروپتاسیم شرایط را برای ازدیاد جمعیت فراهم می‌کند.

7ـ استفاده از کود مرغی به تنهایی و به مقدار زیاد نیز باعث افزایش جمعیت پسیل می‌گردد.

8ـ فقیر بودن خاک از نظر مواد غذایی و نامناسب بودن بافت خاک نیز از عوامل افزایش جمعیت است، خاکهای شنی و خاکهای رسی و سخت به دلیل عدم جذب و نگهداری رطوبت به اندازه کافی به علت طولانی بودن دوره آبیاری سریعتر به آفت آلوده می‌گردند.

9ـ ناهموار بودن سطوح کرتها که باعث می‌شود درختانی که در بلندی قرار دارند به خوبی آبیاری نشده و رطوبت کمتری در اختیار داشته باشند.

10ـ عدم استفاده از کودهای دامی و چاله‌زنی و شخم عمیق در باغها به مدت طولانی

11ـ کشت متراکم درختان و رعایت نکردن فواصل مناسب و عملیات هرس

12ـ وجود علف‌های هرز زیاد از خردادماه به بعد در باغ

کنتــــرل پسیل پسته:
الف‌ـ استفاده از کارتهای چسبنده زرد رنگ
کارتهای زرد رنگ مورد استفاده در باغهای پسته از جنس‌های مختلف و عمدتاً از جنس پلی اتیلن و پی وی سی است. اندازه کارتها 20*10 سانتیمتر، به قطر 5/0 تا 1 میلیمتر و به وزن حدود 15 گرم است. سطح کارتها به وسیله چسب مخصوص که از مواد پولی بوتن‌ها همراه با واکس مخصوص و یا اس تی پی و یا مواد دیگری که حالت چسبندگی خود را 10 تا 15 روز حفظ نمایند آغشته می‌گردد. حشرات کامل پسیل به طرف رنگ زرد جلب و به تعداد زیاد به سطح کارتها می‌چسبند. شکار انبوه حشرات باید قبل از تخمریزی در سطح برگها انجام شود تا از تولید نسل بعدی آفت جلوگیری به عمل آید. در هر هکتار 100 تا 400 عدد کارت به کار می‌رود. محل نصب کارت در سمت بیرونی تاج و به ارتفاع نصف تاج در جهت‌های مختلف است. دو نوبت کارت‌گذاری در سال کافی به نظر می‌رسد. یکی در دهه دوم فروردین ماه که این نوبت آفت زنجره پسته را نیز کنترل می‌کند و دیگری در نیمه دوم تیرماه می‌باشد. پس از پایان دوره کارت‌گذاری باید کارت‌ها را از روی درختان جمع‌آوری و سطح آنها را در صورت استفاده از چسب مخصوص توسط آب گرم همراه با مقدار کمی الکل اتیلیک و در صورت استفاده از اس تی پی با دستمال آغشته به چند قطره نفت تمیز کرد.

ب‌ـ دشمنان طبیعی
دارای دشمنان طبیعی گوناگونی است که زنبور پارازیتوئید Psyllaephagus pistaciae از خانواده ‌Encyrtidae همزمان با ظهور پوره‌های نسل اول در باغها ظاهر و به پوره‌های پسیل به خصوص در سنین 4 و 5 حمله نموده و آنها را مومیایی می‌کند.

ج‌ـ عملیات زراعی
1ـ شخم زمستانه و پاشکنی درختان 2ـ کوددهی و چاله زنی 3ـ اصلاح بافت خاک 4ـ آبیاری مناسب 5ـ تغذیه مناسب 6ـ رعایت فاصله کشت و تراکم 7ـ هرس و خشک‌بری 8ـ مبازه با علفهای هرز 9ـ کاشت رقم مناسب 10ـ استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار

دـ کنترل شیمیایی
دارتون یا مارشال به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا مایع ظرفشویی به نسبت 3 در هزار به تنهایی پوره‌های پسیل پسته را کشته و از بین می‌برد، همچنین تا حدودی روی تخم نیز تأثیر دارد. آمیتراز و کنسالت خاصیت ناباروری حشرات کامل را دارد. از مخلوط کردن مایع ظرفشویی با سموم خودداری شود زیرا PH آن قلیایی است و باعث کاهش تأثیر کشندگی سموم می‌گردد.در صورت امکان از اواسط مرداد به بعد سمپاشی انجام نگیرد.

1. آمیتراز(مایتاک) EC20% و 1.5- 1 در هزار

2. ایمیداکلوپراید(کونفیدور) SC35% و 4/. در هزار

3. فلوفنوکسورون(کاسکید) DC5% و 5/. در هزار

4. هگزافلومورون(کنسالت) EC10% و 7/.- 5/. در هزار

5. دارتون EC21.7% و 1.5 دهزار

6. اندوسولفان EC35% و 1.5 درهزار

نام آفت	پسيل پسته (شيره خشك)
نام علمي آفت	Agonoscena pistaciae
زمان ظهور حشره كامل	اوايل فروردين
نحوه خسارت	تغذيه ازشيره گياهي توليد شكرك ، ريزش جوانه و برگ پوكي و دهان بستگي دانه ها
تعداد نسل	5-6
نحوه زمستانگذراني	حشره كامل زمستانه
مبارزه غيرشيميايي	استفاده از تله هاي چسبنده
مبارزه شيميايي	آميتراز 1/5درهزار دارتون 2/5درهزار كنفيدور0/4درهزار موسپيلان 0/3 درهزار كنسالت 0/75درهزار آكتارا0/3درهزار
زمان مبارزه	همزمان با ظهور پوره هاي كوچك درسطح برگ

زنجرک پسته

زنجره پسته (شیره تر)
Idiocerus stali

(Hom.: Cicadellidae, Bythoscopinae)

از آفات مهم پسته در اغلب مناطق پسته خیز کشور می‌باشد. از نواحی قزوین، اطراف تهران، کاشان، یزد، اردکان، کرمان، خراسان، دامغان و فارس گزارش شده است.





زیست‌شناسی
یک نسل در سال دارد. زمستان را به صورت حشره کامل در زیر پوست و شکاف تنه درختان پسته و سایر پناهگاهها می‌گذارند. در اوایل بهار حشرات کامل در روی جوانه‌ها نشسته و تغذیه می‌کنند. پس از این که حشره جوانه را ترک کند از محل تغذیه، شیره گیاهی به صورت قطراتی خارج می‌گردد. ماده‌ها به مجرد باز شدن برگها و خوشه‌های گل تخمریزی می‌کنند. اینها به کمک تخمریز خود در نسوج شاخه‌های جوان همان سال و دمبرگ و دم گل، سوراخی تعبیه کرده و در هر سوراخ 2 عدد تخم نزدیک به هم قرار می‌دهند. ماده‌ها دور تخم‌ها و مدخل سوراخ را بوسیله ترشحاتی که بعداً سیاه رنگ می‌شوند، می‌پوشاند. ماده‌ها دم خوشه میوه را برای تخمریزی ترجیح می‌دهند به همین جهت کمتر روی درختان نر دیده می‌شوند.

تخم‌ها کشیده و سفید رنگ است و تعداد آنها برای هر حشره ماده گاهی به 100 عدد می‌رسد. دوره تخمریزی حدود 15 تا 35 روز طول می‌کشد. خروج پوره‌ها مقارن با خاتمه گل و تشکیل میوه است. دوره پورگی جمعاً 30 تا 40 روز و پوره‌ها 3 بار جلد عوض می‌کنند و کامل می‌شوند. خسارت عمده مربوط به پوره‌های زنجره می‌باشد. فعالیت حشرات با ترشح عسلک همراه است که شاخه و برگ و حتی زمین سایه‌انداز درختان را خیس می‌کند. اتلاق کلمه شیره تر به این آفت از همین لحاظ است. در اثر تغذیه این آفت، میوه‌های تازه تشکیل شده به شدت می‌ریزند و روی خوشه‌ها میوه‌ای باقی نمی‌ماند. زنجره‌های بالغ آنچنان تغذیه‌ای نداشته و از آبان ماه به بعد به پناهگاههای زمستانه خود می‌روند.


کنترل زنجره پسته:
1ـ استفاده از فوزالون (زولون) به نسبت 2- 1.5 در هزار و اندوسولفان (تیودان) به نسبت2 درهزار با مشاهده اولین پوره‌ها پس از گلدهی درختان پسته

2ـ استفاده از کارت‌های چسبنده زرد رنگ در دو نوبت، نوبت اول از اواسط دهه اول فروردین ماه همزمان با پیدایش نوک سبز جوانه‌ها و نوبت دوم نیمه دوم اردیبهشت ماه می‌باشد.

خلاصه:

نام آفت	زنجره پسته  (شيره تر)
نام علمي آفت	Idiocerus Stali
زمان ظهور حشره كامل	اوايل فروردين
نحوه خسارت	تخمگذاري حشرات كامل درمحور خوشه ها ، تغذيه پوره ها از ميوه ها، سيا ه شدن وريزش ميوه ها ، تشكيل مايع چسبنده روي خوشه ها دراثر ترشح عسلك و ترشح گياه دراثر نيش پوره ها
تعداد نسل	1
نحوه زمستانگذراني	حشره كامل زمستانه
مبارزه غيرشيميايي	استفاده از تله هاي چسبنده
مبارزه شيميايي	اندوسولفان 2/5-2 درهزار زولون     2-2/5 درهزار
زمان مبارزه	همزمان با ظهور حشره كامل در اوايل فروردين و يا همزمان با ظهور پوره ها هنگام خاتمه گل و تشكيل ميوه ها

سوسك طوقه خوار سياه     

                    Capnodis tenebrionis

(Col.: Buprestidae)

در تمام مناطق ايران انتشار دارد. روي طوقه هسته‌دارها و بندرت روي گلابي، سيب و زالزالك ديده مي‌شود.

زيست‌شناسي

اين حشره يك نسل در دو سال دارد. حشره كامل پس از خروج از خاك كه در تابستان و اوايل پاييز اتفاق مي‌افتد بدون تخمريزي و به همان صورت در پناهگاههاي مختلف در زير علف‌ها، زير برگهاي خشكيده، داخل شكاف‌هاي سطحي زمين و زير كلوخه‌ها، زمستان گذراني نموده و در بهار سال بعد پس از تغذيه، جفت‌گيري و تخمريزي مي‌كند.

کرم سفید زیشه

Polyphylla ollivieri

 

 

 

 

چوبخوار درختان ميوه Sphenoptera kambyses

 

چوبخوار درختان ميوه Sphenoptera kambyses

(Col.: Buprestidae)

 

در تمام مناطق ميوه خيز كشور فعاليت دارد. روي تمام درختان ميوه هسته‌دار متعلق به خانواده رزاسه به جز آلبالو ديده شده است. روي گيلاس فعاليت متري دارد. اين گونه بيشتر در مناطق گرم و بسيار گرم فعال مي‌باشد در صورتيكه گونه S. davatchii درمناطق سرد فعال مي‌باشد.

Adoretus persicus

سوسک برگخوار درختان میوه Adoretus persicus
(Col.: Scarabaeidae)

این حشره در مناطق خراسان، تهران، مرکزی، همدان، لرستان، باختران، کردستان، اصفهان، فارس، یزد و کرمان فعال می‌باشد. از آفات درجه دوم باغات میوه محسوب می‌شود. حشره کامل از برگ درختان مثمر نظیر گلابی، سیب، به، گیلاس، گوجه، آلو، بادام، زردآلو و هلو، همچنین از برگ درختان غیر مثمر نظیر بید و صنوبر تغذیه می‌نماید و در تراکم بالا فقط رگبرگ اصلی را به جا می‌گذارد.
زیست‌شناسی
حشرات کامل معمولاً در اواخر خردادماه و اوایل تیرماه ظاهر می‌شوند. ظهور آنها بسته به شرایط آب و هوایی مخصوصاص درجه حرارت فصل از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت می‌باشد. حشره بالغ شب پرواز بوده و موقعی که هوا تاریک می‌شود از پناهگاه‌های خود خارج شده و شروع به پرواز می‌نماید. این حشره از نظر فعالیت و رژیم غذایی معمولاً زندگی دسته جمعی دارد. حشرات بالغ به صورت دستجات 10 تا 20 تایی گاهی بیشتر در مجاورت هم زندگی می‌کنند. تغذیه معمولاً ابتدا از کناره برگ شروع شده و تا رگبرگ اصلی ادامه پیدا می‌کند و مسیر خورده شده کاملاً مضرس است. در حمله شدید حتی رگبرگهای فرعی را نیز خرده و فقط رگبرگ اصلی را باقی می‌گذارد. فعالیت تغذیه‌ای حشره در تمام مدت شب ادامه داشته و صبح در پای همان درخت در زیر خاک یا کلوخه‌ها پنهان می‌شوند و یا در زیر پوستک و شکاف تنه درختان به سر می‌برند.
این حشرات پس از مدتی تغذیه جفت‌گیری کرده و افراد ماده تخم‌های خو را در داخل توده‌های کود دامی و مواد پوسیده گیاهی قرار می‌دهند. این تخم‌ها به فاصله 2 تا 3 هفته باز می‌شوند و لاروها از مواد پوسیده گیاهی تغذیه می‌کنند. در مرحله لاروی به هیچ وجه زیانی وارد نمی‌کنند. این لاروها تا اواسط بهار سال بعد دوران تغذیه خود را پایان داده و در داخل خاک در میان محفظه بیضی شکل گلی تبدیل به شفیره می‌شوند. یک نسل در سال دارد اما در برخی مواقع یک نسل در دو سال طی می‌شود.
کنترل:
1ـ مبارزه مکانیکی:
الف‌ـ چون حشره نسبت به نور کشش مثبت دارد می‌توان توسط تله‌های نوری و نظایر آن در شب آنها را جمع‌آوری نمود.
ب‌ـ در حالت خاص می‌توان حشرات کامل را شبها از روی برگها جمع‌آوری و معدوم نمود و در هنگام روز در مناطق آلوده از زیر خاک و کلوخه‌های اطراف درختان آنها را جمع نموده و از بین برد.
2ـ استفاده از گیاهان تله: این حشره تمایل زیادی به تغذیه از برگ درختان تبریزی دارد. می‌توان با کشت این گیاه به عنوان تله در اطراف باغ تا اندازه‌ای از خسارت و صدمه آن به درختان میوه جلوگیری نمود. به علاوه سم‌پاشی را روی همین درختان منحصر کرده و از انبوهی آفت کاست .

کنه ها

 

کنه قرمز پا کوتاه انار

Tenuipalpus Punicae P.&.B

( Acari : Tenuipalpidae )

در بین کنه های انار ، کنه قرمز پا کوتاه انار ، دارای اهمیت اقتصادی است که در اثر تغذیه از برگهای درخت انار باعث زرد شدن و خشک شدن برگها و در نهایت ضعف درخت و خشکیدگی سرشاخه های انار می گردد و در صورت تغذیه از میوه باعث کوچک ماندن میوه ، بد شکل شدن و در نهایت ترکیدگی انار می گردد . کنه قرمز پا کوتاه انار یکی از آفتات مهم انار ، انجیر و پسته بوده و در تمام کشور انتشار دارد .

 

گیاهان میزبان

کنه قرمز پا کوتاه انار را منوفاژ معرفی شده و غیر از انار میزبان دیگری برای آن ذکر نشده است . T.punicae فقط روی انار و T.granati فقط روی مو فعالیت دارد . ولی در خوزستان این کنه بر روی انجیر نیز مشاهده شده است . و این احتمال وجود دارد که بالا رفتن تراکم جمعیت آن در فصول گرم سال ، این کنه توسط باد بر روی درختان انجیر منتقل گردیده و روی برگهای این درخت مشاهده شده است . لذا وجود آن روی درختان انجیر و سایر درختان تصادفی بوده و تغذیه ای روی آنها ندارد .

 

شکل شناسی

رنگ کنه بالغ زنده نارنجی روشن تا قرمز و پس از بلوغ و تغذیه ، لکه های سیاه رنگ در طرفین جانبی بدن آن ظاهر می شود .

تخم

 

تخمها به رنگ قرمز خونی، بیضوی کشیده ، تقریباً به طول 125وعرض54 میکرون اند.

لارو

 

لارو دارای 3 جفت پا به رنگ قرمز روشن و به شکل بیضوی است. اپیستوزوما باریکتر از پودوزوما و به طول حدود 142 و عرض 108 میکرون می باشد . اولین و دومین جفت موهای پودوزومایی نخی شکل و سومین جفت بسیار بلند و کشیده و کنگره دار می باشد . موهای پشتی – مرکزی و اولین جفت موهای پشتی کناری ریز و یک دست می باشد . موی شانه ای و موهای پشتی – کناری ( 2 ، 3 ، 4 ،6 ) دندانه دار و تقریباً به یک اندازه و پنجمین موی پشتی – کناری تاژک مانند می باشد.

پوره سن 1

پوره سن یک دارای 4 جفت پا ، نسبتاً بزرگتر از لارو ، به طول 187 و عرض 140 میکرون می باشد . دارای نقوشی عرضی و موازی روی قسمت پوئوزوما بوده و از نظر رنگ تیره تر از لارو می باشد . شکل بدن بیضی پهن ، اپیستوزوما باریکتر از پودوزوما ، اولین و دومین موی پودوزومایی کوچک و ریز و سومین مو بسیار کشیده و کنگره دار می باشد . موهای پشتی – میانی و اولین موی پشتی – کناری ریز و سوزنی شکل و موهای شانه ای و دومین و ششمین موی کناری - پشتی تقریباً به یک اندازه ولی کوتاهتر از موهای 3 و 4     می باشد . موی 5 تاژک مانند و شلاقی شکل می باشد .

پوره سن 2

پوره سن دو بیضوی و پهن ، قسمت اپیستوزوما باریکتر از پودوزوما ، به طول 253 و عرض 173 میکرون می باشد . قسمت پشتی دارای نقوش عرضی و قسمت میانی دارای نقوش طولی در قسمت انتها می باشد .

ماده بالغ

 

پالپ ها سه یندی ، دومین بند با یک موی پشتی دندانه دار ، سومین بند با یک موی حسی انتهایی بلند و یک موی انتهایی کوتاه ، ران با موی داخلی نیزه ای ، زانو با دو موی نیزه ای و ساق پا با سه موی باریک است . پنجه با دو موی پشتی – انتهایی سوزنی شکل و همچنین دارای یک میله حسی ، ران با موهای خارجی نیزه ای ، زانوی III بدون مو ، صفحه روسترال در قسمت میانی و در حاشیه مضرس می باشد . پرپودوزوما کوچک ، سومین مو کوچک نیزه ای و کمی دندانه دار است . ناحیه پشتی هیستروزوما در طرفین ناحیه نیمه جانبی Sublateral دارای شیار نیمه جانبی است که در داخل آنها پوست به مقدار زیادی شبکه نامنظم دارد . ناحیه جلو پیش ران III با پروپودوزوما مجاور است . سه جفت از موهای پشتی – مرکزی هیستروزوما شانه ای و اولین جفت موهای پشتی هیستروزوما خیلی کوچک و مویی شکل و دندانه دار هستند .

نر بالغ

شبیه ماده است با این تفاوت که در قسمت پشتی جلوی بدن ، خطوط چین و چروک دار بیشتر در قسمت میانی – جانبی است ، سومین موی پشتی پروپودوزوما بلندتر ، طول بدن 219 میکرون و در پهن ترین قسمت 144 میکرون است .

 

 

خسارت

شدت خسارت این کنه بستگی به درجه حرارت و ارتفاع منطقه داشته و هرچه ارتفاع کمتر باشد مقدار جمعیت و میزان خسارت افزایش پیدا می کند . در باغاتی که در ارتفاع 1000 متری از سطح دریا قرار دارند ، میزان خسارت به ماتب شدیدتر از باغات کوهپایه و ارتفاعات می باشد .

علائم خسارت این کنه در اوایل فصل چندان محسوس نیست ، زمانی که هوا رو به گرمی می گذارد ، علائم ابتدایی به صورت نقاط رنگ پریده در روی برگ درختان انار ظاهر می گردند و به تدریج با افزایش تراکم جمعیت کنه ها ، حالت خشکیدگی بروز نموده و به تدریج برگها شروع به ریزش می نمایند . در بعضی از مواقع شدت خسارت آنقدر زیاد می باشد که برگها حتی قبل از شهریور ماه ریزش نموده و درختان بدون برگ می شوند و میوه ها به صورت خشکیده و نارس در روی سرشاخه های بدون برگ مشاهده می شود . در اواسط تابستان که جمعیت کنه در سرشاخه های درخت و روی برگها زیاد می گردد ، از فاصله قرمز رنگی در محل تجمع کنه ها دیده می شود .

پوست میوه ها در اثر تغذیه ، در ابتدا حالت پریدگی پیدا می کند و در نهایت به رنگ قهوه ای و خشکیده در می آید و پس از مدتی بطور کلی آب میوه خشک شده و
میوه ها کاملاً هسته ای و غیرقابل استفاده می شوند . خسارت این کنه گاهی مواقع نیز باعث ترک خوردگی میوه می گردد . از نظر حساسیت ارقام نیز هرچه رقم دارای پوست نازکتری باشد ، بیشتر مورد حمله این آفت قرار می گیرد . این کنه روی سطح زیرین برگهای گیاهان میزبان فعالیت داشته و آنها را به رنگ نقره ای و سپس
زنگ زده در می آورد .

زیست شناسی

 

زندگی این کنه در شرایط آزمایشگاهی در سه دمای ثابت 1 + 25 ، 1 + 30 و 1 + 35 درجه سانتیگراد ، 12 ساعت روشنایی و 5 + 60 درصد رطوبت نسبی با استفاده از روش تک برگی روی شاخه های کوچک انار به طول تقریبی 15 سانتیمتر مطالعه شده است . کنه های ماده در آزمایشگاه نیز مانند طبیعت تخمهای خود را به صورت انفرادی در امتداد رگبرگها و روی شاخه ها در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرار می دهند . تعداد تخم های گذاشته شده در دماهای مختلف بین 6 تا 26 عدد دیده شده است .

 

پراکنش کنه قرمز پا کوتاه  انار از طریق درخت صورت می گیرد که به علت کاشتن درختان انار در فواصل نزدیک به یکدیگر و تماس شاخ و برگهای آنها با یکدیگر این امر به سهولت لنجام می گیرد . البته انتشار آن توسط باد هم امکان پذیر است .

 

مرحله لاروی

پس از تکمیل رشد جنین و قبل از خروج لارو ، تخمها ظاهری شفاف و برق پیدا می کنند . لارو به وسیله پاهای خود سوراخ هایی در اطراف تخم ایجاد می کند و با فشار وراده توسط پاهای جلویی و ناحیه گناتوزوما به پوسته تخم ، از طریق ایجاد شکاف عرضی از قسمت بالایی تخم خارج می شود ، زمان خروج لارو از تخم ، بسته به دما متغیر بوده و به طور متوسط حدود 35 دقیقه طول می کشد . لاروها بلافاصله بعد از خروج از تخم ، شروع به تغذیه از برگهای جوان و نازک انار می کنند . مدت تغذیه لاروها بین 1 تا 9 روز در درجه حرارت های مختلف متغیر است ، لاروها پس از تغذیه و تکمیل رشد مرحله ی استراحت لاروی ( استراحت اول ) می شوند . در این مدت کنه بی تحرک بوده و هیچگونه تغذیه ای ندارد . این مدت بین 5/1 تا 5/2 روز به طول می انجامد .

پوره سن یک

 

طول مدت فعالیت کنه در این مرحله در دمای 25 درجه سانتیگراد بین 2 تا 6 روز است که سپس وارد مرحله استراحت دوم می شود که در دمای 25 درجه سانتیگراد بین 1 تا 5/2 روز متغیر است . در این مرحله نیز تغذیه و تحرک متوقف گردیده و پاهای جلویی و پدی پالپ به طرف جلو و 2 جفت پاهای عقبی به طرف عقب کشیده     می شود . در این حالت کنه به سطح میزبان می چسبد . این حالت معمولاً در مکانهای امن مانند فرورفتگی های برگ و بیشتر کنار رگبرگ وسطی اتفاق می افتد . بعد از مدتی پوست کنه به رنگ بنفش متمایل به قرمز براق درآمده و حالت شیشه ای به خود می گیرد .

 سپس پوست اندازی آغاز می شود که در این مرحله پوست قدیمی از پهلو در طول بدنه کنه و معمولاً از سمت راست شکاف برداشته و کنه خود را به پهلو و عقب کشیده و از پوست قدیمی خود، جدا می شود .

 

پوره سن دو

 

ناحیه پشتی دارای نقوش عرضی در قسمت میانی و نقوش طولی در قسمت تحتانی می باشد . حالت نقوش به همان ترتیب موجود در پروتونمف می باشد . در این حالت کنه پس از تغذیه به مدت 4 تا 8 روز در دمای 25 درجه سانتیگراد وارد مرحله استراحت سوم می گردد و مدت استراحت در این دما 1 تا 5/2 روز طول می کشد .

مرحله بلوغ

 

بعد از سپری شدن در مرحله استراحت سوم ، کنه ای که از داخل پوسته خود خارج می شود فرد بالغ می شود . رنگ افراد ماده و نر ، قرمز خونی و از پوره ها کمی کمرنگ تر به نظر می رسند . کنه های بالغ عمدتاً ماده بوده و نسبت کنه های نر به ماده 1 به 20 است . کنه های ماده در غیاب کنه های نر به صورت بکرزایی
تولید مثل می کنند .

زمان مورد نیاز برای تکمیل سیکل زندگی شامل دوره جنینی ، دوره لاروی ، طول دوره پورگی سن یک و سن دو در دماهای        1 + 25 ، 1 + 30 ، 1 + 35 به ترتیب 5/28 ، 20 و 5/16 روز به طول می انجامد که در این زمان برای طی دوره تکاملی یک نسل که شامل سیکل زندگی به اضافه دوره قبل از تخم گذاری در کنه ماده بالغ می باشد ، در حرارتهای مختلف فوق الذکر به ترتیب عبارت از 32 ، 22 و 18 روز بود .  زمستان گذرانی این کنه ، به صورت ماده بالغ در زیر شکافها و زیر پوست درختان انار ، سرشاخه ها و محل اتصال شاخه ها به تنه درخت ، همچنین روی علف های هرز پای درختان و باقیمانده پاجوشهای سال قبل و نیز در روی قسمت طوقه درخت نزدیک سطح خاک به حالت بدون حرکت و مجتمع انجام می گیرد . این کنه دارای 7 تا 9 نسل در سال است .

 

روشهای کنترل

الف ) دشمنان طبیعی

یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش جمعیت این کنه ، وجود شکارگرهای فراوان از حشرات و کنه ها در فون باغات انار است . باغات انار تقریباً یک میکروکلیمای دست نخورده می باشند و به علت اینکه کمتر عملیات مبارزه شیمیایی در آنها صورت می گیرد ، فون بسیار قوی از انواع بند پایان مفید را دارا می باشد که مهمترین آنها کنه های زیر هستند :

1-                 Amblydromella Kettanehi ( Dosse )

2-                 Paraseiulus Talbii  ( Athias – Henriot )

3-                 Anystis Baccarum

4-                 Allothrombium Shirazicum Zhang

5-                 Leptus Dubius ( Paoli )

6-                 Proctolaelaps Iongipils ( Chant )

7-                 Asca Sp

 

و طی بررسی های انجام شده مشخص شده است که به موازات افزایش تراکم جمعیت کنه قرمز پا کوتاه جمعیت این شکارگرها هم افزایش یافته و مانع افزایش جمعیت آفت می شوند .

ب ) شیمیایی

 

در صورت طغیان استفاده از کنه کش کلتان به میزان دو در هزار و نئورون به نسبت 5/1 در هزار توصیه می شود .

کنه انار و مو

Tenuipalpus Granati Sayed

( Acari : Tenuipalpidae )

 

مهمترین خصوصیت این گونه داشتن دو جفت موی خلفی در ناحیه شکمی پودوزما و یک جفت موی قدامی در همان ناحیه و فقط یک جفت موی میانی پشتی می باشد . به جز موی سوم پروپودوزما که بلند و نیزه مانند است بقیه موهای پشتی کوچک و مویی شکل    می باشند .

گیاهان میزبان

 

اینگونه انتشار جهانی دارد . تا کنون از مصر و جمهوری های شوروی سابق گزارش شده است . این کنه از روی درختان مو از خوزستان ، درختان پسته از رفسنجان و درختان آفریقای جنوبی جمع آوری شده است .

 

شکل شناسی

 

طول بدن ( بدون احتساب گناتوزوما ) 227 و عرض آن 136 میکرون است .

 پدیپالپ ها چهار بندی ، سومین بند دارای یک موی بلند مژکدار ، بند انتهایی با یک موی میله ای شکل مودار . صفحه روسترال دارای شکاف عمیق و لبه بلند ، چشمها به تعداد دو جفت ، طرفین جانبی پروپودوزوما دارای نقوش مخطط ، موهای پروپودوزومایی 3 جفت ، مژکدار و به ترتیب به طول 8 ، 13 و 36 میکرون ؛ موی شانه ای یک جفت و به طول 13 میکرون ، موهای جانبی 6 جفت ، طول موهای
 VI-I و V_i  به ترتیب 10 ، 13 ، 26 ، 21 و 16 ؛ طول موی II کوتاهتر از فاصله III-II ؛ برعکس موی III بلندتر از فاصله IV-II  ؛ هیسترزوما دارای یک جفت سوراخ است .

سطح شکمی پروپودوزوما دارای نقوش خطی ، ناحیه میانی شکمی دارای جفت و به طول 8 ، موی عقبی ناحیه پروپودوزوما 2 جفت ، داخلی 29 و بیرونی 26 میکرون ، صفحه شکمی دارای نقش خطی می باشد . صفحه جنسی و مخرج هر یک دارای دو جفت مو است که شکل تمام این موها ساده است .

پاها : چهار جفت با بندهای چین دار ؛ فرمول مویی بندهای پیش ران تا زانوی پاهای IV-I به قرار زیر است :

پیش ران 2 – 2- 1 – 1 ؛ پی ران 1 – 1- 1- 1  ؛ ران4- 4- 2- 1 ؛ زانو 2-2-0-0 اینگونه به T.Citrus Chaudhri خیلی شباهت دارد . اینگونه را می توان به وسیله صفات زیر از گوته های خیلی نزدیک و مشابه مشخص نمود :

1-  نداشتن مو روی زانوی III و IV .

2-  وجود نقوش خطی در سطح شکمی پروپودوزوما .

3- بلند بودن موهای عقبی ناحیه میانی شکل متاپودوزوما که از صفحه شکمی هم تجاوز می کند .

زیست شناسی

اینگونه در روی چین و چروک پوست انگور به سر می برد . در اواخر بهار کنه های زمستان گذران فعال شده و سپس تغذیه و تخم گذاری خود را آغاز می کنند . حداکثر جمعیت آفت در اواخر شهریور اتفاق می افتد . در رابطه به بیولوژی این کنه اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد .

روشهای کنترل

 

در حال حاضر جمعیت این کنه در باغات انگور اقتصادی نمی باشد . آلودگی بیشتر در روی ارقام فخری و عسگری دیده می شود . به نظر می رسد رقم شاهانی به این آفت مقاوم باشد .

 

 

کنه گالزای افرا

     Aceria Macrorrhyncha Nalepa

     Syn : Eriophyes Macrorrhyncha Nal .

( Acari : Eriophyidae )

این گونه برای اولین بار در ایران گزارش شده است .

 

خسارت

این گونه به انواع درختان افرا حمله کرده و در روی آنها ایجاد گال می نماید . این گالها به رنگ زرد متمایل به قهوه ای تا ارغوانی بوده و ممکن است صاف و یا کروی باشند اگر چه تعداد گالها زیاد است ولی بد شکلی چندانی در برگ ایجاد نمی شود . این کنه در استانهای غربی کشور انتشار دارد .

 

کنه گال زگیلی برگ گردو

     Eriophyes Tristriatus Nalepa

( Acari : Eriophyidae )

 

گالهای این کنه ابتدا در کنار رگبرگ های اصلی و سپس رگبرگهای فرعی تشکیل می شود . رنگ آنها در اوایل تشکیل زرد و به تدریج تیره می شود و در اواخر فصل به رنگ قرمز قهوه ای در می آیند . کنه های ماده بزرگتر از کنه های نر می باشند . میکروتوبرکول های ناحیه تاناسوم در کنه های پروتوژین 240 -200 میکرون ، میکروتوبرکولهای شکمی ناحیه تاناسوم تیزتر از ناحیه پشتی است . طول پنجه سه برابر طول ساق می باشد .

پیش ران پاهای جلویی طویل ، خط سینه ای بین آنها تا ناحیه پیش ران عقبی کشیده و در آنها دو شاخه شده است . فقط با ترسیم ناخن پروش ، موی بدن غده ناحیه جنسی و میکروتوبرکول و ساق - پنجه اول افراد پروتوژین اظهار داشتند که ناخن پروش سه ردیفه ، موهای کتفی دارای غده بسیار برجسته ، موهای جنسی ساده و میکروتوبرکول در افراد پروتوژین نوک تیز می باشد . در تصویر میکروسکپ الکترونی این کنه ، موهای شانه ای sc بلند و جهت آن به سمت عقب بوده ، خط میانی Median Line و نیمه میانی Sub Median Line پهن ، صفحه پرودورسال مثلثی شکل ، در قاعده دارای دو جفت برآمدگی ، ابرو مانند ، موی انتهای پنجه خیلی بلند ؛ به طوری که طول آن بیش از طول بندهای پای اول است . طول موی 6 H₂  برابر H₁ موی F رشد کرده و مشخص و قاعده آن حفره مانند ، حلقه های پشتی باریک و براحتی قابل روئیت است .

حداقل سه گونه اریوفید به نامهای Eriophyes Tristiatus      ( کنه گال زگیلی ) E.erinae ( کنه گال نمدی ) E.Brachytarsus ( کنه گال کیسه ای ) در روی درختان گردوی مناطق غرب کشور وجود دارند . مضافاً بر اینکه شدت آلودگی در درختان جوان و شاداب به مراتب بیشتر از درختان پیر می باشد . شدت آلودگی در قسمتهای مختلف تاج درخت نیز یکسان نیست ، بطوری که علائم اولیه آلودگی در برگهای بخش تحتانی شاخه ظاهر می شود که بتدریج و با پیشرفت فصل به برگهای انتهایی شاخه و در نهایت برگهای انتهایی شاخه و قسمت فوقانی تاج درخت پیشرفت   می کنند .

زیست شناسی

 

اینگونه به صورت افراد ماده دئوتروژین در لابلای فلسهای جوانه های برگی شاتوتهای نر و شکافهای ریز موجود در شاخه ها و تنه ، زمستان گذرانی می کند . تعداد قابل توجهی نیز به همراه برگها بر زمین ریخته و از بین می رود ، در بهار و پس از ظهور برگهای تازه ، کنه های زمستان گذران در روی آنها مستقر شده و شروع به تغذیه و تخم گذاری می کنند .

تغذیه کنه توام با تغییر شکل برگ است که علائم آلودگی به صورت تاولی زرد رنگ مشاهده می شوند . دمای محیط و شرایط میزبان زودتر باز شوند شروع فعالیت نیز زودتر خواهد بود . گالهای تولیدی دارای سوراخی هستند که از این طریق آنها
می توانند خارج و پراکنده شوند . اکثر جمعیت داخل گالها را فرم پروتروژین تشکیل می دهد ولی هر چه به انتهای فصل و شروع فصل سرما نزدیک می شود ، افزایش
 می یابد . بیشترین تراکم کنه در گالهای اطراف رگبرگ اصلی مشاهده می شود . گالهای تولیدی ابتدا زرد رنگ هستند ولی به تدریج به رنگ قرمز در می آیند ولی این آلودگیها به ندرت باعث ریزش برگها می شود . جمعیت موجود در داخل گالها معمولاً تا قبل از شروع خزان  برگها ، گالها را ترک کرده و به محل های زمستان گذران منتقل       می شوند .

طبق بررسی های به عمل آمده در روی جمعیت داخل گالهای برگهای خزان کرده تنها دو درصد فرمهای مختلف در داخل گالها باقی می مانند . به همین دلیل نیز توصیه برای از بین بردن برگهای گال دار ریزش یافته در پای درخت به منظور کنترل این آفت چندان موثر نیست . حتی درصد کم کنه های باقیمانده در داخل گالهای ریزش کرده نیز توسط عوامل بیولوژیکی همچون کنه های Erythraeus Spp و Anystis Baccarum و عوامل فیزیکی همچون سرما و یخبندان از بین خواهند رفت . مراحل زیستی این کنه مشتمل بر 4 مرحله تخم ، لارو ، نمف ( پروتوژین ، دئوتروژین ) و بالغ می باشد .

مقاوم ترین فرم آن مرحله دئوتروژین است که قادر است دوره سرما و سایر شرایط نامناسب سال را تحمل نماید و این فرم هر چند از نظر اندازه مشابه فرم پروتروژین است ، ولی از نظر میکروتوبولها و رنگ بدن کاملاً قابل تفکیک است . بطوری که تعداد میکروتوبولها تلفات جمعیت در این کمتر بوده ورنگ بدن نیز به ویژه وقتی خارج از گال می باشد قرمز است .

طول دوره سرما در زمستان در میزان تلفات جمعیت زمستان گذران نقش تعیین کننده دارد ، اگر این دوره سرما طولانی باشد میزان تلفات بیشتر است و برعکس هرچه زمستان ملایم تر باشد درصد تلفات کمتر بوده و حتی ممکن است در روزهای گرم زمستان تحریک شده و به فرم دئوتروژین در سطح برگها مشاهده شوند .

 

کنترل

 

برای کنترل این گونه ابتدا باید ارزیابیدرستی از جمعیت زمستان گذران داشته باشیم زیرا که این جمعیت شروع کننده آلودگی های اولیه است . کنترل جمعیت آغازگر در ابتدای سال نقش مهمی در تداوم و شدت آلودگی های جدید داشته و باید با
استفاده از ترکیبات مناسب کنترل شود بدین لحاظ توصیه می شود در مناطقی که آلودگی شدید باشد بهار در موقع باز شدن جوانه های برگی از سموم کنه کش بهره گیری نمود .

 

 

 

 

 

 

 

کنه حنایی گوجه فرنگی

     Aculops Lycopersici ( Massee )

( Acari : Eriophyidae )

 

کنه حنایی گوجه فرنگی انتشار جهانی داسته و به ویژه در مناطقی که گیاهان خانواده سولاناسه وجود دارند یافت می شود ، ولی در عرض جغرافیایی 60 درجه شمالی و جنوبی که به نظر می رسد منطقه فاقد شرایط مناسب برای نشو و نمای این کنه باشد دیده نمی شود .

گیاهان میزبان

 

اغلب میزبان های این کنه از گیاهان خانواده سولاناسه هستند که شامل گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، بادمجان ، انگور فرنگی ، کشمش سیاه وحشی ، ترب سیاه ، توتون و فلفل می باشند . در آفریقای جنوبی گیاهانی نظیر گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، بادمجان ،  توتون و اطلسی گیاهان گروه انگور فرنگی ، گیاهان خانواده
هندوانه ابوجهل و نیز Ipomoea Urpurea را بعنوان میزبانهای طبیعی این کنه ذکر کرده اند . این کنه را روی گیاهانی نظیر گوجه فرنگی ، بادمجان ، علفهای هرز تاج ریزی ، آفتاب پرست ، پنی رک ، پیچک ، ازمک ، گیاهان زینتی شامل انواع تاج خروس ، اطلسی و نیلوفر در بین علف های هرز بیشترین تعداد کنه روی تاج ریزی ، آفتاب پرست و پنیرک دیده شده است .

 

شکل شناسی

بالغ

 

بدنی به شکل دوکی به طول 200 -150 و عرض 50 میکرون به رنگ زرد مایل به نارنجی و ناخن شانه ای چهار پره ای است . خط میانی سپر پشتی در دو ثلث عقبی سپر قرار دارد موی پوشتی کوتاه است . شکم حدود 27 ترژیت و 60 استرنیت دارد برجستگی هایی ریز روی ترژیت ها ضعیف و کشیده شده است ولی در حاشیه استرنیت به شکل دانه تسبیح نوک دار می باشد

تخم

تخمها کروی شیری رنگ و به قطر 20 میکرون هستند که در روی برگها و ساقه های گیاهان میزبان قرار داده می شوند نرها و ماده ها هر دو پس از 2الی 3 روز از تخم ها خارج می شوند .

لارو

مرحله لاروی کوتاه که در افراد ماده حدود 11 ساعت و در افراد نر حدود 7 ساعت به طول می انجامد . مرحله استراحت لاروی برای هر دو جنس ماده و نر 13 ساعت طول می کشد . لاروها به رنگ سفید بوده و شبیه کنه بالغ می باشند با این تفاوت که از کنه بالغ کوچکتر  و کم تحرک ترند .

 

پوره

مراحل پورگی سن اول و دوم کنه ماده در مدت کوتاهی و نرها در طی مدت 19 ساعت سپری می شود . استراحت پورگی برای ماده ها حدود 18 ساعت و برای نرها حدود 16 ساعت به طول می انجامد .

 

انتشار آفت

 

این آفت به طرق مختلف انتشار می یابد . در درجه اول با جریان باد و حشراتی نظیر Bemisia Sp  و در درجه دوم توسط لباس افرادی که در طول فصل برداشت در حال میوه چینی هستند از بوته ای به بوته مجاور منتقل می شود . وقتی شاخ و برگهای پایینی گیاه در اثر شدت حمله خشک می شود ، کنه ها به شاخه های انتهایی رفته و بدن خود را بالا می گیرند  تا بوسیله باد به بوته های دیگر انتقال یابند یا به یدن پرندگان چسبیده و بوسیله آنها تغییر مکان دهند . این کنه در غالب موارد به قسمتهای مختلف بدن حشرات از جمله ساق پای ملخ های موجود در مزارع آلوده چسبیده و انتقال می یابد .

 

خسارت

 

کنه حنایی گوجه فرنگی یکی از آفات جدی ، خطرناک و خسارت زای گوجه فرنگی است . از علایم تیپیک این کنه نقره ای و برنزه شدن سطح زیرین برگها می باشد . با تداوم تغذیه آفت بوته ها پژمرده شده و به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز درآمده در نتیجه خشک      می شوند .

تراکم های قسمتهای پایانی ساقه از بین رفته ، قهوه ای یا برنزه و زرد متمایل به قهوه ای می شوند . خسارت در روی شاخ و برگ اغلب به صورت آفتاب سوختگی می باشد . خسارت آن بر روی میوه نیز به صورت توقف رشد دیده شده و همچنین میوه های آلوده اغلب به صورت کمرنگ یا زرد تا سفید نقره ای دیده می شوند . تعداد کنه موجود در برگهای پایین همیشه بیشتر از برگهای بالایی است . علایم اولیه خسارت در بوته های گوجه فرنگی به صورت پیچیدگی در برگهای پایین و ظهور رنگ نقره ای براق در سطح زیرین برگها دیده می شود .

پس از خشک شدن برگهای پایینی کنه ها به تدریج آنجا را ترک نموده و به طرف برگهای بالایی که آلوده نیستند حرکت می کنند و با ادامه تغذیه برگها به رنگ حنایی و برنزی درآمده و یک حالت کاغذی شکل و زنگ زدگی بیمارگونه پیدا می کنند . همچنین چین خوردگی های ضعیفی در سطح برگها ظاهر می شود که این چین خوردگی ها تا حدودی به علایم بیماری ویروسی شباهت دارند . با تداوم تغذیه ساقه ها نیز به رنگ حنایی و برنزی درآمده و اغلب از جهت طولی شکاف بر می دارند . در تراکم و انبوهی جمعیت بالای آفت برگها خشک و از بوته ها آویزان می شوند . میوه ها قبل از اینکه رنگ بگیرند معمولاً علایم زنگ زدگی روی آنها دیده نمی شود اما در این مرحله اغلب یک حالت آفتاب زدگی پیدا می کنند که عمدتاً ناشی از ریزش
برگ ها است .

در مواقعی که آلودگی بسیار شدید باشد کنه ها سطح پایینی و بالایی برگها و حتی ساقه ها و گاه نوک برگها را نیز مورد حمله قرار می دهند . در جمعیت های بالا این آفت چندان رغبتی به فعالیت روی میوه نشان می دهند . و معمولاً در سطح آنها به صورت انفرادی و به تعداد کم دیده می شود .

برنزه شدن ساقه سیب زمینی در اثر تغذیه اینگونه به اندازه گوجه فرنگی نیست اما برگهای سیب زمینی ممکن است خشک شده و خود بوته نیز در اثر آلودگی از بین برود . بوته های بادمجان جمعیت بالایی از این کنه را حمایت می کنند ولی بوته ها زنده می مانند . خسارت وارده به بادمجان معمولاً به صورت بد شکلی و چروکیدگی برگها است که شبیه خسارت وارده از علف کش تفردی است .  ارقامی از بادمجان که دارای موهای اپیدرمی غده ای فراوان هستند حنایی شدن را نشان می دهند .

 

زیست شناسی

 

ماده ها تخم خود را در زیر برگها و نزدیک به رگبرگ وسطی قرار می دهند ، دوره رشد جنینی تخم دو روز است که پس از آن لارو کنه خارج شده و دو دوره پورگی را سپری می کند تا به کنه بالغ تبدیل شود . دوره نشو و نمای آفت در دمای 27 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 30 درصد به حداقل میزان خود یعنی 6 روز تقلیل یافته و در 22 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 30 درصد به حداکثر میزان خود یعنی 12 روز افزایش می یابد .

در شرایط بسیار مناسب کنه های ماده تا 6 هفته زندگی کرده و حداکثر تا 50 عدد تخم می گذارند . بهترین شرایط زیست برای این کنه نواحی نیمه خشک می باشد که دمای زیاد و رطوبت نسبی کمی دارد . دوره نشو و نمای این آفت از تخم تا ظهور مرحله بالغ برای ماده بطور متوسط 5 روز و برای نر 4 روز است . طول عمر ماده ها 22 روز بوده که طی 19 روز دوره تخم گذاری خود تعداد 16 عدد تخم تولید نموده اند .

گیاه تاج ریزی سیاه که اغلب در اطراف مزارع گوجه فرنگی     می رویند بعنوان میزبان بقا عمل می کند ، این کنه حتی قادر است در روی گیاهان تاج ریزی که در نزدیکی ساختمانهای مترو می رویند زمستان گذرانی کنند . نیلوفرهایی که در داخل مزارع گوجه فرنگی می رویند حامل کننده بوده و برگهای آنها ممکن است خشک شده و در سطح فوقانی و تحتانی به رنگ نقره ای شفاف در بیایند و بدون اینکه حنایی شوند ریزش کنند . گوجه فرنگی میزبان ترجیحی این کنه است زیرا این آفت هر چند در روی سایر میزبان های خود فعال است ولی تغذیه آن باعث خسارت در آنها نمی شود ولی بطور دائم روی آنها به نشو و نمای خود ادامه می دهد به عبارتی رابطه آفت و میزبان حالت دائمی دارد .

در صورت فقدان میزبان گیاهی مناسب کنه حنایی گوجه فرنگی قادر است تا 4 روز بدون غذا زنده بماند . این کنه به سرمای زمستانه شدیداً حساس است و در صورت وجود عدم پناهگاه مناسب تمام مراحل زیستی آن در دمای نزدیک به یخبندان در مدت چند ساعت از بین می رود . مناسبترین روش برای نشو و نمای کنه حنایی گوجه فرنگی حدود 5/26 درجه سانتیگراد و 25 درصد رطوبت نسبی است . در برخی نقاط اغلب روی تاج ریزی آفتاب پرست و پنیرک زمستان گذرانی می کند . بعبارت دیگر در اطراف مزارع یا در مراحل محفوظی که این علف های هرز در طول زمستان یخ نمی زنند . این کنه زمستان را به صورت ماده بالغ سپری می کند .

 

روشهای کنترل

 

الف ) زراعی

1- جمع آوری و از بین بردن بقای گیاهانی که می توانند پناهگاه خوبی برای زمستان گذرانی باشد در کاهش جمعیت آفت بسیار موثر می باشد .

2- کنترل علف های هرز میزبان داخل و حاشیه مزرعه : در سال هایی که سیب زمینی و گوجه فرنگی کاشته نمی شود علف های هرز میزبان سبب پایداری آفت می شوند . لذا هر گونه عملیاتی که منجر به از بین رفتن آنها شود در کنترل آفت موثر است .

3- تناوب زراعی : با اجتناب از کشت مجدد و زودتر گوجه فرنگی یا سیب زمینی به قطعات اولیه .

ب ) بیولوژیکی

این آفت دشمنان طبیعی متعددی دارد اما استفاده از آنها جهت کنترل بیولوژیکی اینگونه اغلب عملی به نظر نمی رسد ، کنه شکارگر Seiulus Sp را در کنترل کنه حنایی موثر می داند . از جمله کنه های شکارگر دیگر می توان به Typhlodromus , Occidentalis (Nesbitt) , Pronematus Ubiquitis , Lasioseius Sp , Phytoseiuluspersimilis , Euseius Comcordis (Chant) اشاره کرد  .

 

ج ) شیمیایی

با ردیابی در مزرعه و مشاهده علایم وجود این کنه باید نسبت به کنترل آفت اقدام نمود با بررسی هفت کنه کش ترکیبات دیکوفول     ( کلتان ) سی هگزاتین ، پلیکتران ، آزوسیکلوتین ، پروپال ، سولپروفوز ، بولستار و منوکروتوفوس آزودرین را روی این کنه موثر شناخت و فن بوتاین اکسایت وندکس را دارای اثر متوسط گزارش کرد. طی مطالعه دیگری ترکیبات سولفور ، متا سیتوکز – آردی متوآت آندو سولفان متانیدوفوس و امایت روی این کنه بی اثر گزارش شده اند . اثرات تلفیقی 5 کنه کش و کنه شکارگری از خانواده Tydeidae به نام Homeopronematus Anconai را روی این آفت مطالعه کرده و نتیجه گرفتند که آورمکتین B₁  نسبت به دبکوفور ، سی هگزاتین و سولفور سمیت بیشتری روی این آفت دارد . همچنین از سموم نئورون، بروموپروپیلات ، گوگرد و کاراتان نیز می توان در کنترل آن بهره گیری نمود . سم نئورون 20 روز بعد از سمپاشی دوام کافی و سم کاراتن و گوگرد را تا 10 روز پس از سمپاشی دوام نسبتاً کافی برای کنترل آفت دارند . گردپاشی با گوگرد ، میکرونیزه و تابل به تعداد سه بار و به فاصه 15 روز انجام می شود که اولین سمپاشی پس از کشت انجام می کیرد .

	مناطق انتشار و فنولوژي زنبورهاي پارازيتوئيد سپردار واوي پسته Lepidosaphes pistaciae (Hom.: Diaspididae)
	سپردار واوي پسته يكي از آفات مهم در مناطق پسته‌كاري كشور در باغ‌های سمپاشي‌شده است. در اصفهان روي سپردار واوي پسته سه گونه پارازيتوئيد و هايپرپارازيتوئيد به نام‌هاي Coccobius testaceus (Masi) (پارازيتوئيد داخلي)، Zaomma lambinus (Walker) (هايپرپارازيتوئيد) و Aphytis sp. (پارازيتوئيد خارجي) گزارش شده ولي مطالعه خاصي روي بيولوژي و اهميت آنها صورت نگرفته بود. اين مطالعه با هدف تعيين پراكنش اين گونه‌ها در استان اصفهان، بررسي فنولوژي اين پارازيتوئيدها نسبت به ميزبان و اهميت نسبي آنها اجرا گرديد. براي تعيين مناطق پراكنش اين گونه‌ها از 5 منطقه پسته‌كاري اصفهان نمونه‌برداري و حضور يا عدم حضور گونه‌هاي گزارش شده در اين مناطق و احتمال وجود گونه‌هاي ديگر بررسي و به موازات آن بعضي خصوصيات مرفولوژيک آنها در مراحل مختلف رشد به منظور تفکيک نمونه‌ها از يکديگر مطالعه گرديد. بررسي فنولوژي پارازيتوئيدها (با تاکيد روي بررسي گونه غالب C. testaceus) نسبت به ميزبان و وضعيت رشدي شپشك‌هاي ميزبان، در سال 1382 در يك باغ و در سال 1383 در دو باغ انجام‌شد. نمونه‌برداري‌ها بصورت هفتگي بود. بررسي مراحل رشدي پارازيتوئيدها و ميزبان روي سطوح مشخصي از شاخه‌ها، برگ‌ها و در مواردي روي يك‌صد عدد ميوه و يا يك‌صد عدد سپر شپشك صورت گرفت. از تله‌هاي چسبنده زردرنگ براي بررسي تغييرات فصلي جمعيت حشرات كامل پارازيتوئيد استفاده شد. براي رديابي پوره‌هاي سن يك شپشك از نوارهاي چسبنده استفاده شد. از پنج منطقه در سه منطقه وجود سه گونه پارازيتوئيد كه قبلا گزارش شده بود، تاييد شد و يك گونه هايپرپارازيتوئيد ديگر بنام Alberus sp. نيز جمع‌آوري گرديد. در بررسی فنولوژي اين گونه‌ها معلوم شد که گونه C. testaceus زمستان را بصورت لاروهاي سنين اوليه داخل بدن شپشک ماده ميزبان سپري مي‌كند. اواخر زمستان لاروها رشد خود را روي ماده‌هاي تخمريزي نکرده ازسر گرفته و حشرات كامل آن‌ها اوايل بهار خارج می‌شوند و پس از آن يک دوره رشد و نمو کامل پارازيتوئيد روي ماده‌هاي در حال تخمريزي نسل زمستان‌گذران شپشك كامل می‌کنند. حشرات كامل خارج شده در اواخر بهار، روي شپشك‌هاي نسل تابستانه مستقر روي برگ، شاخه و ميوه تا پايان آبان‌ماه سه دوره فعاليت قابل تفکيک از هم داشتند. افراد نر اين پارازيتوئيد بصورت لارو كامل زمستان‌گذراني کردند. رشد و نمو افراد نر بصورت هايپرپارازيتوئيد خارجي روي لاروهاي كامل و شفيره‌هاي ماده خودي و گونه‌هاي ديگر زنبور كه روي شپشك واوي پسته فعال بودند، صورت گرفت. بنظر رسيد پارازيتوئيد خارجي نيز مانند گونه پارازيتوئيد داخلي پنج دوره فعاليت در سال دارد ولي مطالعات تكميلي جهت بررسي اين گونه توصيه می‌گردد. گونه Z. lambinus بصورت هايپرپارازيتوئيد داخلي روي لاروهاي كامل و بندرت روي شفيره‌هاي پارازيتوئيد داخلي و همچنين روي لاروهاي پارازيتوئيد خارجي تغذيه مي‌كرد. گونه Alberus sp. بصورت هايپرپارازيتوئيد خارجي روي لارو كامل و شفيره‌هاي جنس نر و ماده پارازيتوئيد داخلي رشد ونمو مي‌كرد. درصد پارازيتيسم پارازيتوئيد داخلي در آخر فصل روي نسل زمستان‌گذران شپشك به حدود 35-50 درصد، روي نسل تابستانه شپشك مستقر روي برگ به حدود 60 درصد، روي ميوه 90 درصد و روي شاخه رشد سال جاري به حدود 70 درصد رسيد. درصد پارازيتيسم پارازيتوئيد خارجي روي برگ حدود 60 درصد بود. درصد کل هايپرپارازيتيسم روي پارازيتوئيد داخلي روي نسل زمستان‌گذران شپشك حدود 15 درصد و روي نسل تابستانه شپشك 15 تا 30 درصد بود. بنظر مي‌رسد گونه پارازيتوئيد داخلي با داشتن پنج دوره فعاليت قابل تفکيک (احتمالا پنج نسل) روي دو نسل شپشك واوي پسته در طول سال، داشتن همزماني مناسب از نظر فعاليت با حضور و فراواني ميزبان و درصد نسبتا بالاي پارازيتيسم در تراكم كم ميزبان مي‌تواند عامل مهمي در حفظ تعادل جمعيت شپشك واوي پسته باشد. وجود دو گونه هايپرپارازيتوئيد و پارازيتيسم بوسيله افراد خودي براي توليد افراد نر و همچنين تقابل پارازيتوئيد داخلي با پارازيتوئيد خارجي و يك گونه شكارگر Cybocephalus fodori minor كه از شپشك‌هاي پارازيته هم تغذيه مي‌كند احتمالا مي‌توانند بعنوان عوامل منفي در اين سيستم ميزبان- پارازيتوئيد براي کنترل شپشک واوي پسته در تراکم بالا معرفي گردند.

سفيدك حقيقي سیب

سفيدك حقيقي(پودری) سيب

---

سفيدك حقيقي(پودری) سيب Apple powdery mildew



بيماري ناشي از قارچ podosphaera leucotricha است. اين قارچ به شاخ وبرگ جوان، گل وميوه ميزند واغلب باعث خشكيدن شاخه هاي جوان ميشود. بروي برگ نيزايجاد پيچيدگي مينمايد. گلهاي آلوده چروكيده وحالت گوشتي پيدا ميكند. اغلب آلودگي روي پاجوشها ديده ميشود. بيماري در تمام مناطق كشت سيب ديده ميشود ولي اهميت آن در خزانه است . روي ميوه ايجاد زنگار ميكند . عامل انگل اجباري است پس از سلول زنده تغذيه می نماید و ريسه هاي قارچ درجوانه هاي درحال خواب زمستانگذراني ميكند.








كنترل شيميايي:

1.دينوكاپ wp18.25% يك درهزار

2.دينوكاپ Ec35 % يك درهزار

3.بنوميل wp50 % نیم در هزار

4.سولفور wp80-90% و 3-4 درهزار

5.نوآريمول Ec 9% و 0.75 درهزار



توصيه : مبارزه شيميايي رابه محض مشاهده بيماري با توجه به پيش آگاهي شروع مي‌كنيم. درصورتي كه سابقه آلودگي داشته باشيم هرس شاخه هاي آلوده در اواخر پاييز انجام داده و آنها رامي‌سوزانيم.

موزائيك سيب

---

موزائيك سيب Apple mosaic virus

بيماري بصورت لكه هاي كلروتيك روي برگها واندامهاي جوان ديده مي شود. بيماري در ايران وجود دارد . با پيوند وبصورت مكانيكي قابل انتقال است. ناقل بيولوژيكي براي آن شناخته نشده است. عامل آن ويروسي از جنس Ilarvirus است

Apple chlorotic leaf spot virus

---

Apple chlorotic leaf spot virus

بيماري گسترش جهاني دارد. در ايران نيز وجود دارد.علائم بيماري دير ظاهر مي‌شود. گاهي دو تا سه سال بعد از آلودگي علائم ظاهر مي‌شود و به همين دليل به آنApple larent virus هم مي‌گويند.حالت كلروز روي برگها ايجاد مي‌شود در نهايت درخت دچار زوال مي‌شود.

عامل ويروسي رشته اي از جنس Trichovirus است ،كه در بسياري از ارقام تجاري سيب بدون علائم است. اما در بعضي از ارقام توليد لكه هاي روشن مي‌كند ونيز با بيماري سرشاخه كاري سيب (Apple top working disease)همراه است . بيماري سرشاخه كاري سيب در ژاپن ديده شده است. ويروس از گروه Closterovirus مي‌باشدكه فقط با پيوند منتقل مي‌شود.

سرطان طوقه سيب

---

سرطان طوقه سيب apple crown gall

بيماري ناشي از باكتري Agrobacterium tumefaciens است.علائم آن تشكيل گال در محل طوقه وندرتا ريشه وساقه است.

اين بيماري بيشتر در نهالستانها ديده مي‌شود. گالها به علت رشد و تكثير سرطاني ياخته هاي آلوده ايجاد مي‌شوند. تبديل ياخته هاي عادي به ياخته هاي سرطاني بر اثر ورود پلاسميد مولد غده ((Ti- plasmid به ياخته، ادغام DNA مولد غده در كروموزم هسته صورت مي گيرد.

توصيه: انتخاب نهالهاي سالم يكي ازبهترين روشهاي كنترل بيماري است. ضدعفوني ابزار هرس وجلوگيري از زخمي شدن شاخ و برگ نيز توصيه مي شود

پوسيدگي سياه سيب

پوسيدگي سياه سيب apple black rot

پوسيدگي در تمام اندامهاي هوايي(برگ .ميوه وشاخه) ديده مي شود. عامل قارچ Botryosphaeria obtuse است.

سنك گلابي

سنك گلابي (Pear lace bug)

Stephannts pyri

(Hem.: Tingitidae)

در تمام مناطق ميوه‌خيز كشور يافت مي‌شود. ميزبان آن سيب، گلابي و در درجه دوم به گيلاس و گاهي نيز هلو، زردآلو، گوجه، زالزالك و ازگيل، به ژاپوني و گل سرخ خسارت وارد مي‌آورد. برگها در محل تغذيه فاقد كلروفيل شده و بهص ورت نقاط زرد رنگ در سطح فوقاني برگ ديده مي‌شود. اين نقاط با تغذيه‌هاي مداوم قهوه‌اي شده و سپس برگها مي‌ريزند. حشره كامل و پوره‌ها پشت برگها فضولاتي توليد مي‌كنند كه به صورت نقاط سياه رنگ همراه با مايع چسبنده‌اي مي‌باشد. درختان آلوده ضعيف شده برگها قبل از خزان مي‌ريزند. اگر شدت آلودگي زياد باشد ميوه‌ها هم ريزش مي‌كنند.



زيست‌شناسي

زمستان را به صورت حشره كامل كه از لحاظ جنسي هنوز بالغ نشده است در زير پوستك درختان و زير برگهاي خشك درز و شكاف تنه درخت و ديوار و ساير پناهگاهها به سر مي‌برد. طول بدن حشرات كامل حدود 3 تا 4 ميليمتر و به رنگ قهوه‌اي مايل به خاكستري مي‌باشد. بالها مشبك، طول بالها تقريباً دو برابر طول بدن است. در بهار حشرات كامل مصادف با باز شدن كامل برگها ظاهر مي‌شودند و پس از جفت‌گيري حشرات ماده داخل نسج در سطح زيرين برگ تخمريزي مي‌كنند و روي آنها را با ترشحات سياه رنگ مي‌پوشاند. پوره‌ها به فاصله 30 تا 40 روز از تخم خارج مي‌شوند. دوره پورگي 4 تا 5 هفته و در اين مدت پوره‌ها 5 بار جلد عوض مي‌كنند. 2 تا 3 نسل در سال دارد.

زنبور مغزخوار بادام

 

زنبور مغزخوار بادام

Eurytoma amygdalia

(Hym.: Eurytomidae)

زيست‌شناسي

زمستان را به صورت لاروهاي كامل در داخل ميوه‌هاي خشك شده در سطح زمين يا روي درخت مي‌گذراند. لاروهي زمستان گذران معمولاً كمي قبل از تشكيل شدن شكوفه بادام تبديل به شفيره مي‌گردند. حشرات كامل مصادف با ريختن گلبرگها ظاهر شده و پس از مختصري تغذيه از شبنم و مايعات ديگر در داخل نسج ميوه‌هاي تازه تشكيل شده تخم مي‌گذراند. هر حشره ماده حدود 120 تا 150 عدد تخم مي‌گذارد. تخم‌ها به فاصله 2 تا 3 هفته باز مي‌شوند. لاروها پس از خروج از تخم با حفر تونلي خو را به دانه مي‌رسانند و از دانه‌هاي در حال رشد تغذيه مي‌كنند. دوره لاروي حدود 10 تا 11 ماه طول مي‌كشد (تمام تابستان، پاييز، زمستان و قسمتي از بهار). اين حشره بيش از يك نسل در سال ندارد ولي گاهي لاروهاي كامل كه دوران دياپوز را مي‌گذرانند ممكن است تا دو سال در داخل ميوه‌هاي آلوده به حالت انتظار باقي بمانند.

کنترل:

جمع آوری همگانی و معدوم نمودن میوه های آلوده روی درخت و زیر درخت

سرخرطومي گيلاس

سر خرطومي گيلاس

Rhynchites auratus

(Col.: Curculionidae)

اين گونه به گيلاس، زردآلو، آلبالو و بادام وحشي خسارت مي‌زند. رجبي آثار خسارت اين حشره را روي گوجه در ناحيه قزوين مشاهده نموده است. به دو صورت خسارت مي‌زند:

خسارت اول مربوط به حشره كامل مي‌باشد كه از جوانه‌ها، برگها و ميوه‌ها تغذيه مي‌نمايد. تغذيه مستقيماً از عضو مورد حمله صورت گرفته و در اين راستا قسمت مورد حمله از بيرون خروده مي‌شود. تغذيه روي برگ، هم در حواشي و هم در پهنه آن انجام مي‌گيرد. بدين شكل كه لبه‌هاي برگ به طور نامنظم خرده شده و در پهنه هم سوراخهايي به اندازه و شكلهاي مختلف ايجاد مي‌گردد. تغذيه روي ميوه گيلاس و زردآلو بسيار مشخص مي‌باشد بدين صورت كه دور تا دور آن گودالهاي كوچك و بزرگي ايجاد مي‌شود. حشره كامل براي تخمريزي با خرطوم خود در ميوه گودالي ايجاد نموده و سپس تخم خود را كف آن گودال قرار مي‌دهد. به عبارت ديگر تخمگذاري اين آفت نيز خود نوعي خسارت محسوب مي‌شود. خسارت عمده آفت مربوط به لارو بوده و چون به هسته حمله يم‌كند اغلب باعث ريزش ميوه‌ها مي‌گردد.