سن پسته

سنهای پسته

1- Brachynema segetum

2- Brachynema germari

در هر دو گونه حشره کامل به رنگ سبز و دارای لکه سفید در انتهای سپرچه است. دارای 5 سن پورگی و 3 تا 5 نسل در نسل می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل و قهوه‌ای رنگ و در مناطق کوهستانی در زیر انواع بوته‌های وحشی نظیر اسپند، شور، درمنه، قیچ و غیره می‌باشد. حشرات کامل از اواسط فروردین از محلهای زمستان گذران خارج و بر روی میزبان‌های تازه روییده تغذیه و تخمریزی می‌نمایند. این حشرات در صورت نامساعد شدن شرایط طبیعی و خشک شدن میزبانهای وحشی در اواخر خرداد و اوایل تیر به سمت باغ‌های پسته هجوم می‌آورند.



3- Acrosternum millieir

4- Acrosternum hegeeri

حشرات کامل به رنگ سبز یکدست و فاقد لکه سفید در انتهای سپرچه می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل به رنگ قرمز آجری یا مسی رنگ و در زیر پوستک تنه درختانی نظیر گز، پده، سنجد و… می‌باشد. دارای 3 تا 5 سن پورگی می‌باشد. این حشره از مرحله تشکیل میوه تا رسیدن و برداشت محصول در باغ‌های پسته مشاهده می‌شود.

5- Apodiphus amygdali

سن قهوه‌ای دارای یک نسل در سال بوده و از میزبان‌های مختلف مانند پسته، توت، نارون، زردآلود و غیره تغذیه می‌نماید و نسبت به گونه‌های قبلی دارای جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتری می‌باشد.



6- Lygaeus pandurus (Hem: Lygaeidae)

این آفت در سالهای اخیر حالت طغیانی پیدا کرده است. حشرات کامل قرمز رنگ و دارای 3 تا 5 نسل در سال می‌باشند. زمستان گذرانی به صورت حشرات کامل در مکانها و پناهگاههای مختلف می‌باشد. حشرات کامل در اوایل اردیبهشت به سمت باغ‌های پسته هجوم آورده و تغذیه آنها در این مرحله به علت حساسیت میوه‌ها سبب ایجاد خسارت شدید می‌گردد. با سخت شدن پوست استخوانی، این حشره تمایل به تغذیه از میوه‌های پسته را از دست داده و به سمت میزبان‌های دیگر مهاجرت می‌نماید.

نحوه خسارت سن‌ها با توجه به مراحل رشدی میوه به شرح زیر است:

الف‌ـ از مرحله تشکیل میوه تا سخت شدن پوست استخوانی:

تغذیه سن‌ها در این مرحله سبب سیاه شدن تمام میوه در ابتدای فصل می‌گردد. میوه‌ها خسارت دیده بر روی درختان خشکیده و ریزش می‌نمایند. در این مرحله در اثر تغذیه سن‌ها در روی پوست سبز میوه شیره گاهی به صورت قطرات شفافی خارج شده و محل تغذیه کاملاً مشخص می‌باشد. همچنین در سطح داخلی میوه‌ها شبکه‌های تور مانند سفیدرنگی مشاهده می‌شود. در روی پوست سبز میوه‌ها در مرحله شروع سخت شدن پوست استخوانی تا سخت شدن کامل آن لکه‌های قهوه‌ای رنگی مشاهده می‌گردد.

ب‌ـ از مرحله سخت شدن پوست استخوانی تا مغزبندی میوه‌ها:

در این مرحله دیگر علائم تغذیه و لکه‌های قهوه‌ای رنگ در روی پوست سبز رویی مشاهده نمی‌شود و محل تغذیه سن‌ها در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط سیاه رنگ دیده می‌شود. تغذیه سن‌ها در این مرحله از جنین در حال رشد سبب پوکی و اسفنجی شدن جنین و از مغز میوه‌ها سبب ایجاد لکه‌های نکروزه فرو رفته قهوه‌ای رنگ بر روی مغز میوه‌ها می‌گردد. در این مرحله سن‌ها به ویژه سنهای سبز، قرمز و قهوه‌ای پسته قادر به انتقال قارچ Nematospora coryli نیز بوده و بیماری ما سوی پسته را منتقل می‌نمایند.

کنترل سنهای پسته:
1ـ حمایت از دشمنان طبیعی به ویژه زنبورهای انگل تخم سن‌ها (از خانواده Scelionidae) با کاهش تعداد دفعات سم‌پاشی و عدم سم‌پاشی‌های بی‌رویه

2ـ اجتناب از کندن و از بین بردن میزبان‌های وحشی در مناطق کوهستانی و دشت‌های اطراف باغ‌های پسته

3ـ اجتناب از کندن و از بین بردن علف‌های هرز میزبان اطراف و داخل باغ‌های پسته در زمانیکه سن‌ها به سمت باغ‌های پسته هجوم آورده‌اند زیرا در این مرحله کندن علف‌های هرز سبب انتقال سن‌ها بر روی خوشه‌ها شده و خسارت شدیدتر می‌گردد.

4ـ از بین بردن علف‌های هرز در اوایل فصل قبل از هجوم سن‌ها به سمت باغهای پسته و در اواخر فصل پس از برداشت محصول جهت از بین بردن کانونهای زمستان گذران آفت با شخم‌های بهاره و پاییزه.

5ـ کنترل شیمیایی :

در صورتیکه نیاز و با توجه به تراکم جمعیت و مرحله رشدی میوه پسته، حشره‌کش‌های اندوسولفان (تیودان) به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا فنتیون (لبایسید) به نسبت 1 تا 1.5 در هزار و یا فنیتروتیون (سومیتیون) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار توصیه می‌گردد.


 

پسیل پسته (شیره خشک)

پسیل پسته (شیره خشک)

Agonoscena pistaciae

(Hom: Psyllidae)

به پسته اهلی و وحشی خسرت فراوان می‌زند. این حشره عسلک فراوانی دفع می‌نماید که به سرعت در مجاورت هوا خشک شده و سفید می‌شود به همین لحاظ این آفت را به زبان محلی شیره خشک می‌نامند.



زیست‌شناسی
حشرات کامل زمستان گذران پسیل از اوایل فروردین ماه روی درختان مستقر می‌شوند. این حشرات نسب به حشرات کامل تابستانه قدرت پرواز بیشتری داشته، آلودگی گسترده‌تری در باغها ایجاد می‌کنند. پس از جفت‌گیری به محض باز شدن جوانه‌های خوشه و برگ روی آنها تخمریزی می‌نمایند. تخم‌ها به تعداد 50 تا 60 عدد، به صورت انفرادی یا دسته‌ای و به اشکل مختلف مانند نیم دایره، مارپیچ و غیره در سطح برگ و بیشتر نزدیک به رگبرگها گذاشته می‌شوند.






تخم‌ها معمولاً 5 تا 10 روز بعد تفریخ می‌شوند. پوره‌ها از اوایل اردیبهشت شروع به فعالیت و تغذیه می‌کنند. طول دوره پورگی معمولاً 20 روز بوده و حشرات کامل نسل اول از اواخر دهه دوم اردیبهشت ماه به تعداد زیاد در باغ ظاهر می‌شوند. ارقام مختلف پسته نسبت به آلودگی پسیل پسته حساسیت متفاوت دارند. به طور کلی هر چه برگ درختان نازک‌تر، لطیف‌تر، پهن‌تر و بزرگتر باشد گرایش بیشتری برای جذب حشرات کامل پسیل و تخمریزی ایجاد می‌کند. رقم اکبری نسبت به سایر ارقام حساستر و رقم اوحدی مقاوم‌تر است. پوره‌های نسل دوم از اوایل خرداد تا اواخر دهه دوم خردد فعالیت و تغذیه می‌کنند. تحمل درختان در این زمان نسبت به سایر نسلها در برابر خسارت پوره کمتر است. زیرا رشد رویشی درختان پایان یافته و میوه شروع به مغز رفتن کرده و جوانه‌ها ظاهراً شکل کامل یافته‌اند. در نتیجه خسارت آفت باعث پوکی و ریزش برگ و جوانه می‌شود.

خسارت
پوره‌های پسیل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند. مواد پروتئینی شیره گیاهی را جذب نموده و مواد قندی را به صورت شیره دفع می‌نمایند. این مواد قندی در مجاورت هوا خشک شده و به آن شکرک گویند. این مواد چسبنده باعث جذب گرد و خاک شده و شاخه و برگهای درختان را بدمنظره می‌نماید. از دست رفتن شیره گیاهی باعث ضعف عمومی درختان پسته و ریزش برگها، جوانه‌ها، دانه‌ای کوچک و افزایش درصد بوکسی و دهان بستگی میوه می‌شود. خسارت پوره‌های پسیل پسته روی درختان در دو زمان بیشتر از سایر مواقع سال است. یکی در خرداد ماه که باعث ریزش برگها، خوشه‌ها، جوانه‌ها و افزایش میزان بوکسی و دیگری در مردادماه که باعث افزایش مقدار دهان بستگی می‌گردد.

در صورتیکه جمعیت آفت پسیل حالت طغیانی پدیدا کند شدیداً تداخل نسل یافته و نمی‌توان تاریخ مشخص برای مراحل زندگی و نسلها اعلام نمود. در شرایط معمولی در نیمه اول هر ماه مرحله پورگی و نیمه دوم هر ماه حشرات کامل در باغها وجود دارند. از نیمه دوم شهریور ماه به تدریج حشرات کامل زمستان گذران در میان جمعیت آفت ظاهر می‌شود. این حشرات در شکاف درختان، زیر پوستکها، لابه‌لای کلوخه‌ها، شکاف دیوارها و ساختمانهای قدیمی اطراف باغها زمستان گذرانی می‌کنند. این آفت در سال 5 تا 6 نسل ایجاد می‌کند.

عوامل و شرایطی که باعث رشد و افزایش جمعیت پسیل پسته در باغها می‌گردد:

1ـ اجرای نوبت اول سم‌پاشی یا سم‌پاشی در زمان گلدهی: این سم‌پاشی علیه آفاتی مانند پروانه چوبخوار پسته، پروانه میوه خوار، شپشکهای پسته، زنجره شیره تر و غیره انجام می‌شود. چنانچه در این سمپاشی از سمومی استفاده شود که روی آفت پسیل تأثیر نداشته باشند باعث افزایش مقاومت و رشد جمعیت پسیل می‌گردد.

2ـ چنانچه در نوبت اول از سمومی استفاده شود که باعث تحریک تخمریزی پسیل و کوتاهتر شدن طول دوره یک نسل گردد (مانند سموم تیودیکارب، متاسیستوکس و فنتیون) پسیل طغیان خواهد کرد.

3ـ سم‌پاشی مکرر و اختلاط سموم با هم که باعث حذف کامل دشمنان طبیعی و افزایش جمعیت آفات پسته می‌شود.

4ـ اگر از سمومی علیه پسیل پسته استفاده شود که تأثیر کافی در میزان تلفات آفت نداشته باشد (مانند زولون) باعث افزایش جمعیت می‌شود.

5ـ چنانچه سم‌پاشی باغ در زمانی انجام شود که تمام مراحل زندگی آفت اعم از تخم، پوره و حشره کامل دیده می‌شود و همچنین شکرک زیادی در سطح برگها تولید شده باشد تأثیر سم کاهش پیدا می‌کند و بعد از مدتی جمعیت آفت افزایش پیدا می‌کند.

6ـ استفاده زیاد از کودهای شیمایی ازته مخصوصاً اوره و سولفات آمونیوم در ماههای گرم سال در سطوح کرتها و همچنین کود شیمیایی کلروپتاسیم شرایط را برای ازدیاد جمعیت فراهم می‌کند.

7ـ استفاده از کود مرغی به تنهایی و به مقدار زیاد نیز باعث افزایش جمعیت پسیل می‌گردد.

8ـ فقیر بودن خاک از نظر مواد غذایی و نامناسب بودن بافت خاک نیز از عوامل افزایش جمعیت است، خاکهای شنی و خاکهای رسی و سخت به دلیل عدم جذب و نگهداری رطوبت به اندازه کافی به علت طولانی بودن دوره آبیاری سریعتر به آفت آلوده می‌گردند.

9ـ ناهموار بودن سطوح کرتها که باعث می‌شود درختانی که در بلندی قرار دارند به خوبی آبیاری نشده و رطوبت کمتری در اختیار داشته باشند.

10ـ عدم استفاده از کودهای دامی و چاله‌زنی و شخم عمیق در باغها به مدت طولانی

11ـ کشت متراکم درختان و رعایت نکردن فواصل مناسب و عملیات هرس

12ـ وجود علف‌های هرز زیاد از خردادماه به بعد در باغ

کنتــــرل پسیل پسته:
الف‌ـ استفاده از کارتهای چسبنده زرد رنگ
کارتهای زرد رنگ مورد استفاده در باغهای پسته از جنس‌های مختلف و عمدتاً از جنس پلی اتیلن و پی وی سی است. اندازه کارتها 20*10 سانتیمتر، به قطر 5/0 تا 1 میلیمتر و به وزن حدود 15 گرم است. سطح کارتها به وسیله چسب مخصوص که از مواد پولی بوتن‌ها همراه با واکس مخصوص و یا اس تی پی و یا مواد دیگری که حالت چسبندگی خود را 10 تا 15 روز حفظ نمایند آغشته می‌گردد. حشرات کامل پسیل به طرف رنگ زرد جلب و به تعداد زیاد به سطح کارتها می‌چسبند. شکار انبوه حشرات باید قبل از تخمریزی در سطح برگها انجام شود تا از تولید نسل بعدی آفت جلوگیری به عمل آید. در هر هکتار 100 تا 400 عدد کارت به کار می‌رود. محل نصب کارت در سمت بیرونی تاج و به ارتفاع نصف تاج در جهت‌های مختلف است. دو نوبت کارت‌گذاری در سال کافی به نظر می‌رسد. یکی در دهه دوم فروردین ماه که این نوبت آفت زنجره پسته را نیز کنترل می‌کند و دیگری در نیمه دوم تیرماه می‌باشد. پس از پایان دوره کارت‌گذاری باید کارت‌ها را از روی درختان جمع‌آوری و سطح آنها را در صورت استفاده از چسب مخصوص توسط آب گرم همراه با مقدار کمی الکل اتیلیک و در صورت استفاده از اس تی پی با دستمال آغشته به چند قطره نفت تمیز کرد.

ب‌ـ دشمنان طبیعی
دارای دشمنان طبیعی گوناگونی است که زنبور پارازیتوئید Psyllaephagus pistaciae از خانواده ‌Encyrtidae همزمان با ظهور پوره‌های نسل اول در باغها ظاهر و به پوره‌های پسیل به خصوص در سنین 4 و 5 حمله نموده و آنها را مومیایی می‌کند.

ج‌ـ عملیات زراعی
1ـ شخم زمستانه و پاشکنی درختان 2ـ کوددهی و چاله زنی 3ـ اصلاح بافت خاک 4ـ آبیاری مناسب 5ـ تغذیه مناسب 6ـ رعایت فاصله کشت و تراکم 7ـ هرس و خشک‌بری 8ـ مبازه با علفهای هرز 9ـ کاشت رقم مناسب 10ـ استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار

دـ کنترل شیمیایی
دارتون یا مارشال به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا مایع ظرفشویی به نسبت 3 در هزار به تنهایی پوره‌های پسیل پسته را کشته و از بین می‌برد، همچنین تا حدودی روی تخم نیز تأثیر دارد. آمیتراز و کنسالت خاصیت ناباروری حشرات کامل را دارد. از مخلوط کردن مایع ظرفشویی با سموم خودداری شود زیرا PH آن قلیایی است و باعث کاهش تأثیر کشندگی سموم می‌گردد.در صورت امکان از اواسط مرداد به بعد سمپاشی انجام نگیرد.

1. آمیتراز(مایتاک) EC20% و 1.5- 1 در هزار

2. ایمیداکلوپراید(کونفیدور) SC35% و 4/. در هزار

3. فلوفنوکسورون(کاسکید) DC5% و 5/. در هزار

4. هگزافلومورون(کنسالت) EC10% و 7/.- 5/. در هزار

5. دارتون EC21.7% و 1.5 دهزار

6. اندوسولفان EC35% و 1.5 درهزار

نام آفت	پسيل پسته (شيره خشك)
نام علمي آفت	Agonoscena pistaciae
زمان ظهور حشره كامل	اوايل فروردين
نحوه خسارت	تغذيه ازشيره گياهي توليد شكرك ، ريزش جوانه و برگ پوكي و دهان بستگي دانه ها
تعداد نسل	5-6
نحوه زمستانگذراني	حشره كامل زمستانه
مبارزه غيرشيميايي	استفاده از تله هاي چسبنده
مبارزه شيميايي	آميتراز 1/5درهزار دارتون 2/5درهزار كنفيدور0/4درهزار موسپيلان 0/3 درهزار كنسالت 0/75درهزار آكتارا0/3درهزار
زمان مبارزه	همزمان با ظهور پوره هاي كوچك درسطح برگ

زنجرک پسته

زنجره پسته (شیره تر)
Idiocerus stali

(Hom.: Cicadellidae, Bythoscopinae)

از آفات مهم پسته در اغلب مناطق پسته خیز کشور می‌باشد. از نواحی قزوین، اطراف تهران، کاشان، یزد، اردکان، کرمان، خراسان، دامغان و فارس گزارش شده است.





زیست‌شناسی
یک نسل در سال دارد. زمستان را به صورت حشره کامل در زیر پوست و شکاف تنه درختان پسته و سایر پناهگاهها می‌گذارند. در اوایل بهار حشرات کامل در روی جوانه‌ها نشسته و تغذیه می‌کنند. پس از این که حشره جوانه را ترک کند از محل تغذیه، شیره گیاهی به صورت قطراتی خارج می‌گردد. ماده‌ها به مجرد باز شدن برگها و خوشه‌های گل تخمریزی می‌کنند. اینها به کمک تخمریز خود در نسوج شاخه‌های جوان همان سال و دمبرگ و دم گل، سوراخی تعبیه کرده و در هر سوراخ 2 عدد تخم نزدیک به هم قرار می‌دهند. ماده‌ها دور تخم‌ها و مدخل سوراخ را بوسیله ترشحاتی که بعداً سیاه رنگ می‌شوند، می‌پوشاند. ماده‌ها دم خوشه میوه را برای تخمریزی ترجیح می‌دهند به همین جهت کمتر روی درختان نر دیده می‌شوند.

تخم‌ها کشیده و سفید رنگ است و تعداد آنها برای هر حشره ماده گاهی به 100 عدد می‌رسد. دوره تخمریزی حدود 15 تا 35 روز طول می‌کشد. خروج پوره‌ها مقارن با خاتمه گل و تشکیل میوه است. دوره پورگی جمعاً 30 تا 40 روز و پوره‌ها 3 بار جلد عوض می‌کنند و کامل می‌شوند. خسارت عمده مربوط به پوره‌های زنجره می‌باشد. فعالیت حشرات با ترشح عسلک همراه است که شاخه و برگ و حتی زمین سایه‌انداز درختان را خیس می‌کند. اتلاق کلمه شیره تر به این آفت از همین لحاظ است. در اثر تغذیه این آفت، میوه‌های تازه تشکیل شده به شدت می‌ریزند و روی خوشه‌ها میوه‌ای باقی نمی‌ماند. زنجره‌های بالغ آنچنان تغذیه‌ای نداشته و از آبان ماه به بعد به پناهگاههای زمستانه خود می‌روند.


کنترل زنجره پسته:
1ـ استفاده از فوزالون (زولون) به نسبت 2- 1.5 در هزار و اندوسولفان (تیودان) به نسبت2 درهزار با مشاهده اولین پوره‌ها پس از گلدهی درختان پسته

2ـ استفاده از کارت‌های چسبنده زرد رنگ در دو نوبت، نوبت اول از اواسط دهه اول فروردین ماه همزمان با پیدایش نوک سبز جوانه‌ها و نوبت دوم نیمه دوم اردیبهشت ماه می‌باشد.

خلاصه:

نام آفت	زنجره پسته  (شيره تر)
نام علمي آفت	Idiocerus Stali
زمان ظهور حشره كامل	اوايل فروردين
نحوه خسارت	تخمگذاري حشرات كامل درمحور خوشه ها ، تغذيه پوره ها از ميوه ها، سيا ه شدن وريزش ميوه ها ، تشكيل مايع چسبنده روي خوشه ها دراثر ترشح عسلك و ترشح گياه دراثر نيش پوره ها
تعداد نسل	1
نحوه زمستانگذراني	حشره كامل زمستانه
مبارزه غيرشيميايي	استفاده از تله هاي چسبنده
مبارزه شيميايي	اندوسولفان 2/5-2 درهزار زولون     2-2/5 درهزار
زمان مبارزه	همزمان با ظهور حشره كامل در اوايل فروردين و يا همزمان با ظهور پوره ها هنگام خاتمه گل و تشكيل ميوه ها

برگخوار سفید پسته

آفت پسته  برگخوار سفید پسته ( رائوی پسته)Ocneria terebinthina (آفات کشاورزی)

 

برگخوار سفید پسته ( رائوی پسته)

Ocneria terebinthina

(Lep: Lymantriidae)

زیست‌شناسی
این آفت در جنگلهای بنه منطقه فیروزآباد در استان فارس دارای سه نسل در سال می‌باشد. اوج پرواز نسلها به ترتیب در اواسط خرداد، اوایل مرداد و اواسط شهریورماه صورت می‌گیرد. این آفت تقریباً طی 45 روز دوره زندگی خود را تکمیل می‌نماید. زمستان گذرانی به صورت لاروهای سنین مختلف که عمدتاً سنین 2، 3 و 4 را شامل می‌شود در زیر پوستک درختان بنه و سایر درختان میزبان صورت می‌گیرد. لارو زمستان گذران فاقد دیاپوز حقیقی است. این لاروها به طور متوسط 5 تا 6 ماه در محل زمستان گذرانی باقی می‌مانند و از اواخر فروردین ماه محل زمستانگذارنی را ترک می‌کنند. لاروهای سن 1 و 3 با تغذیه از پارانشیم برگ آنرا به شکل توری درمی‌آورند. اما در سنین بالاتر برگها را به طور کامل مورد تغذیه قرار می‌دهند. لاروها پس از تکمیل تغذیه در سطح زیرین برگ درختان میزبان و یا در محل انشعاب شاخه‌ها به شفیره تبدیل می‌شوند و پس از طی دوره شفیرگی حشره کامل ظاهر می‌گردد.






کنترل:
1ـ دشمنان طبیعی

زنبور پارازیتوئید شفیره Brachymeria intermedia (Hym.: Chalcididae)

زنبور پارازیتوئید تخم Ooeneyrtus masii (Hym.: Encyridae)

2ـ استفاده از باکتری Baoilius thuringiensis kurstaki به نسبت 1.5 تا 3 در هزار

3ـ مبارزه شیمیایی با سموم زولون به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا دیازینون به نسبت 1 تا 1.5 در هزار

کنه های درختان پسته

 

آفات کنه ای پسته

    کنه ها بند پایانی بسیار ریزند که با چشم غیر مسلح نمی توان آنها را دید اما خسارت نمونه های آفت آنها قابل مشاهده است ، از انواع مختلف کنه ها عده ای از گیاهان تغذیه می کنند ، عده ای دیگر نیز همانند عنکبوتها شکارچی حشرات می باشند و تعداد محدودی انگل انسان و دام هستند .

1-  کنه گالزای پسته Eroiphyes pistaciae                                                                     گال همان بد شکلی اندام گیاه بر اثر تغذیه آفت را گویند و این قسم از کنه ها باعث بد شکلی   شدید برگها ، خوشه ها و حتی سرشاخه های درختان شده و از محصول دهی آنها کم می کنند .

 

2-    کنه معمولی پسته                                                               Tenupalpus   granati                  

نوزادان این کنه ها با تغذیه از دم خوشه و دمبرگها باعث سیاه شدن و ریختن برخی میوه ها می

       شوند و اگر جمعیت آنها زیاد شود باعث ریختن برگها نیز می شوند .

 

مبارزه با کنه های پسته

    برای مبارزه با کنه های گالزا در زمانیکه بیش از نصف گلهای ماده پسته باز شده باشد و برای کنه معمولی پسته در مرداد و شهریور می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی انجام داد :

·        گوگرد و تابل به نسبت 2 تا 3 در هزار

·        نئورون به نسبت 2 در هزار

پسته

 

کود برای پسته :

درخت پسته احتیاج به کود فراوان دارد و کود دامی به تنهایی نمی‌تواند رفع احتیاجات درخت پسته را از حیث مواد غذایی برای محصول زیاد بکند. لذا باید علاوه بر کود دامی از کودهای شیمیایی نیز استفاده کرد. کود دامی را پاییز به درخت می‌دهند و کود شیمیایی را در دو دفعه یکی در اسفند ماه و دیگری در خرداد ماه با خاک مخلوط می‌کنند.

همچنين به طريقه محلول پاشی در اواخر بهار (زمانی که ميوه در حال پر شدن می باشد ) می توان کيفيت و کميت مغر را افزايش داد . استفاده از کودهای ريز مغذی توصيه می گردد.

پسته

 

گرده افشاني (pollination ) پسته

گرده افشاني پسته بوسيله باد صورت مي‌گيرد. با توجه به اين كه گل‌ها بدون گلبرگ هستند و جذابيتي براي حشرات مخصوصاً زنبور عسل نداشته، ممكن است زنبور عسل براي جمع آوري گرده،گلهاي نر را لمس كند ولي در گرده افشاني نقشي ندارد.

 عدم جريان هوا (باد) و آب و هواي باراني، شرايط نامساعدي را براي پراكندگي دانه‌هاي گرده ايجاد مي‌نمايند. همچنين بادهاي شديد و طوفاني باعث خشك‌شدن سطح كلاله و بارندگي باعث شستشوي سطح كلاله و از بين رفتن چسبندگي آن مي‌شود. دوره پذيرش كلاله مادگي را حدود 3تا 5 روز گزارش كرده‌اندكه در صورت وجود شرايط محيطي مناسب و تامين گرده مناسب و كافي، دانه گره جوانه زده، لوله گرده رشد كرده وارد تخمدان مي‌شود و پس از تركيب با سلول تخم، جنين را به وجود مي‌آورد. درصورتي‌كه گرده افشاني انجام نگيرد ريزش گـــل اتفاق مي‌افتد. ميوه‌ها پاتنوكارپ (پوك) مي‌شوند. ريزش گل‌هاي گرده افشاني نشده معمولا ظرف مدت 4-3 هفته پس از مرحله تمام گل انجام مي‌شود.نسبت مناسب پايه‌هاي نر و ماده در يك باغ مهمترين عوامل موثر در گرده‌افشاني پسته است و رعایت نسبت يك درخت نر به ازاي هر 15-10 درخت ماده مي‌تواند گرده كافي و مورد نياز را تامين نموده و مشكل كمبود گرده را برطرف نمايد. كاشت يك رديف درختان نر عمود بر مسير باد غالب و در حاشيه باغ مي‌تواند علاوه بر توليد گرده مناسب و فراوان به عنوان باد‌شكن نيز عمل نمايد. درمناطقي كه گرده كافي وجود ندارد يا شرايط محيطي مانع از انجام گرده‌افشاني طبيعي مي‌شود گرده‌افشاني مصنوعي به وسيله انسان امكان‌پذير بوده كه بايد از گرده‌هاي مطمئن و سالم تازه استفاه نمود و گرده‌افشاني را 2 تا 3 مرتبه تكرار كرد.

پسیل پسته

پسیل پسته (شیره خشک) Agonoscena pistaciae

(Hom: Psyllidae)

به پسته اهلی و وحشی خسارت فراوان می‌زند. این حشره عسلک فراوانی دفع می‌نماید که به سرعت در مجاورت هوا خشک شده و سفید می‌شود به همین لحاظ این آفت را به زبان محلی شیره خشک می‌نامند.

زیست‌شناسی

حشرات کامل زمستان گذران پسیل از اوایل فروردین ماه روی درختان مستقر می‌شوند. این حشرات نسب به حشرات کامل تابستانه قدرت پرواز بیشتری داشته، آلودگی گسترده‌تری در باغها ایجاد می‌کنند. پس از جفت‌گیری به محض باز شدن جوانه‌های خوشه و برگ روی آنها تخمریزی می‌نمایند. تخم‌ها به تعداد 50 تا 60 عدد، به صورت انفرادی یا دسته‌ای و به اشکل مختلف مانند نیم دایره، مارپیچ و غیره در سطح برگ و بیشتر نزدیک به رگبرگها گذاشته می‌شوند.

تخم‌ها معمولاً 5 تا 10 روز بعد تفریخ می‌شوند. پوره‌ها از اوایل اردیبهشت شروع به فعالیت و تغذیه می‌کنند. طول دوره پورگی معمولاً 20 روز بوده و حشرات کامل نسل اول از اواخر دهه دوم اردیبهشت ماه به تعداد زیاد در باغ ظاهر می‌شوند. ارقام مختلف پسته نسبت به آلودگی پسیل پسته حساسیت متفاوت دارند. به طور کلی هر چه برگ درختان نازک‌تر، لطیف‌تر، پهن‌تر و بزرگتر باشد گرایش بیشتری برای جذب حشرات کامل پسیل و تخمریزی ایجاد می‌کند. رقم اکبری نسبت به سایر ارقام حساستر و رقم اوحدی مقاوم‌تر است. پوره‌های نسل دوم از اوایل خرداد تا اواخر دهه دوم خردد فعالیت و تغذیه می‌کنند. تحمل درختان در این زمان نسبت به سایر نسلها در برابر خسارت پوره کمتر است. زیرا رشد رویشی درختان پایان یافته و میوه شروع به مغز رفتن کرده و جوانه‌ها ظاهراً شکل کامل یافته‌اند. در نتیجه خسارت آفت باعث پوکی و ریزش برگ و جوانه می‌شود.

خسارت

پوره‌های پسیل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند. مواد پروتئینی شیره گیاهی را جذب نموده و مواد قندی را به صورت شیره دفع می‌نمایند. این مواد قندی در مجاورت هوا خشک شده و به آن شکرک گویند. این مواد چسبنده باعث جذب گرد و خاک شده و شاخه و برگهای درختان را بدمنظره می‌نماید. از دست رفتن شیره گیاهی باعث ضعف عمومی درختان پسته و ریزش برگها، جوانه‌ها، دانه‌ای کوچک و افزایش درصد بوکسی و دهان بستگی میوه می‌شود. خسارت پوره‌های پسیل پسته روی درختان در دو زمان بیشتر از سایر مواقع سال است. یکی در خرداد ماه که باعث ریزش برگها، خوشه‌ها، جوانه‌ها و افزایش میزان بوکسی و دیگری در مردادماه که باعث افزایش مقدار دهان بستگی می‌گردد.

در صورتیکه جمعیت آفت پسیل حالت طغیانی پدیدا کند شدیداً تداخل نسل یافته و نمی‌توان تاریخ مشخص برای مراحل زندگی و نسلها اعلام نمود. در شرایط معمولی در نیمه اول هر ماه مرحله پورگی و نیمه دوم هر ماه حشرات کامل در باغها وجود دارند. از نیمه دوم شهریور ماه به تدریج حشرات کامل زمستان گذران در میان جمعیت آفت ظاهر می‌شود. این حشرات در شکاف درختان، زیر پوستکها، لابه‌لای کلوخه‌ها، شکاف دیوارها و ساختمانهای قدیمی اطراف باغها زمستان گذرانی می‌کنند. این آفت در سال 5 تا 6 نسل ایجاد می‌کند.

عوامل و شرایطی که باعث رشد و افزایش جمعیت پسیل پسته در باغها می‌گردد:

1ـ اجرای نوبت اول سم‌پاشی یا سم‌پاشی در زمان گلدهی: این سم‌پاشی علیه آفاتی مانند پروانه چوبخوار پسته، پروانه میوه خوار، شپشکهای پسته، زنجره شیره تر و غیره انجام می‌شود. چنانچه در این سمپاشی از سمومی استفاده شود که روی آفت پسیل تأثیر نداشته باشند باعث افزایش مقاومت و رشد جمعیت پسیل می‌گردد.

2ـ چنانچه در نوبت اول از سمومی استفاده شود که باعث تحریک تخمریزی پسیل و کوتاهتر شدن طول دوره یک نسل گردد (مانند سموم تیودیکارب، متاسیستوکس و فنتیون) پسیل طغیان خواهد کرد.

3ـ سم‌پاشی مکرر و اختلاط سموم با هم که باعث حذف کامل دشمنان طبیعی و افزایش جمعیت آفات پسته می‌شود.

4ـ اگر از سمومی علیه پسیل پسته استفاده شود که تأثیر کافی در میزان تلفات آفت نداشته باشد (مانند زولون) باعث افزایش جمعیت می‌شود.

5ـ چنانچه سم‌پاشی باغ در زمانی انجام شود که تمام مراحل زندگی آفت اعم از تخم، پوره و حشره کامل دیده می‌شود و همچنین شکرک زیادی در سطح برگها تولید شده باشد تأثیر سم کاهش پیدا می‌کند و بعد از مدتی جمعیت آفت افزایش پیدا می‌کند.

6ـ استفاده زیاد از کودهای شیمایی ازته مخصوصاً اوره و سولفات آمونیوم در ماههای گرم سال در سطوح کرتها و همچنین کود شیمیایی کلروپتاسیم شرایط را برای ازدیاد جمعیت فراهم می‌کند.

7ـ استفاده از کود مرغی به تنهایی و به مقدار زیاد نیز باعث افزایش جمعیت پسیل می‌گردد.

8ـ فقیر بودن خاک از نظر مواد غذایی و نامناسب بودن بافت خاک نیز از عوامل افزایش جمعیت است، خاکهای شنی و خاکهای رسی و سخت به دلیل عدم جذب و نگهداری رطوبت به اندازه کافی به علت طولانی بودن دوره آبیاری سریعتر به آفت آلوده می‌گردند.

9ـ ناهموار بودن سطوح کرتها که باعث می‌شود درختانی که در بلندی قرار دارند به خوبی آبیاری نشده و رطوبت کمتری در اختیار داشته باشند.

10ـ عدم استفاده از کودهای دامی و چاله‌زنی و شخم عمیق در باغها به مدت طولانی

11ـ کشت متراکم درختان و رعایت نکردن فواصل مناسب و عملیات هرس

12ـ وجود علف‌های هرز زیاد از خردادماه به بعد در باغ

کنترل پسیل پسته:

الف‌ـ استفاده از کارتهای چسبنده زرد رنگ

کارتهای زرد رنگ مورد استفاده در باغهای پسته از جنس‌های مختلف و عمدتاً از جنس پلی اتیلن و پی وی سی است. اندازه کارتها 20*10 سانتیمتر، به قطر 5/0 تا 1 میلیمتر و به وزن حدود 15 گرم است. سطح کارتها به وسیله چسب مخصوص که از مواد پولی بوتن‌ها همراه با واکس مخصوص و یا اس تی پی و یا مواد دیگری که حالت چسبندگی خود را 10 تا 15 روز حفظ نمایند آغشته می‌گردد. حشرات کامل پسیل به طرف رنگ زرد جلب و به تعداد زیاد به سطح کارتها می‌چسبند. شکار انبوه حشرات باید قبل از تخمریزی در سطح برگها انجام شود تا از تولید نسل بعدی آفت جلوگیری به عمل آید. در هر هکتار 100 تا 400 عدد کارت به کار می‌رود. محل نصب کارت در سمت بیرونی تاج و به ارتفاع نصف تاج در جهت‌های مختلف است. دو نوبت کارت‌گذاری در سال کافی به نظر می‌رسد. یکی در دهه دوم فروردین ماه که این نوبت آفت زنجره پسته را نیز کنترل می‌کند و دیگری در نیمه دوم تیرماه می‌باشد. پس از پایان دوره کارت‌گذاری باید کارت‌ها را از روی درختان جمع‌آوری و سطح آنها را در صورت استفاده از چسب مخصوص توسط آب گرم همراه با مقدار کمی الکل اتیلیک و در صورت استفاده از اس تی پی با دستمال آغشته به چند قطره نفت تمیز کرد.

ب‌ـ دشمنان طبیعی

دارای دشمنان طبیعی گوناگونی است که زنبور پارازیتوئید Psyllaephagus pistaciae از خانواده ‌Encyrtidae همزمان با ظهور پوره‌های نسل اول در باغها ظاهر و به پوره‌های پسیل به خصوص در سنین 4 و 5 حمله نموده و آنها را مومیایی می‌کند.

ج‌ـ عملیات زراعی

1ـ شخم زمستانه و پاشکنی درختان 2ـ کوددهی و چاله زنی 3ـ اصلاح بافت خاک 4ـ آبیاری مناسب 5ـ تغذیه مناسب 6ـ رعایت فاصله کشت و تراکم 7ـ هرس و خشک‌بری 8ـ مبازه با علفهای هرز 9ـ کاشت رقم مناسب 10ـ استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار

دـ کنترل شیمیایی

دارتون یا مارشال به نسبت 2 تا 2.5 در هزار یا مایع ظرفشویی به نسبت 3 در هزار به تنهایی پوره‌های پسیل پسته را کشته و از بین می‌برد، همچنین تا حدودی روی تخم نیز تأثیر دارد. آمیتراز و کنسالت خاصیت ناباروری حشرات کامل را دارد. از مخلوط کردن مایع ظرفشویی با سموم خودداری شود زیرا PH آن قلیایی است و باعث کاهش تأثیر کشندگی سموم می‌گردد.در صورت امکان از اواسط مرداد به بعد سمپاشی انجام نگیرد.

1. آمیتراز(مایتاک) EC20% و 1.5- 1 در هزار

2. ایمیداکلوپراید(کونفیدور) SC35% و 4/. در هزار

3. فلوفنوکسورون(کاسکید) DC5% و 5/. در هزار

4. هگزافلومورون(کنسالت) EC10% و 7/.- 5/. در هزار

5. دارتون EC21.7% و 1.5 دهزار

6. اندوسولفان EC35% و 1.5 درهزار

مرجع : سبزینه Sabzineh.iR